- Nhiều doanh nghiệp và các tổ chức có hành vi gây hại đến môi trường nhưng đến thời điểm phát hiện và đưa ra xử lý thì đã giải thể, chấm dứt hoạt động. Hoặc khi dự án kết thúc, việc gây hại cho môi trường vẫn tiếp tục hiện hữu. Do vậy, ĐBQH đề nghị phải bổ sung quy định về hồi tố môi trường vào Luật Bảo vệ Môi trường.

Cần giao cho UBND cấp tỉnh phối hợp thẩm định báo cáo ĐTM

Cho ý kiến về Dự thảo Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa (Đồng Tháp) cho rằng, quy định về thẩm quyền, thẩm định báo cáo tác động môi trường (ĐTM) “có một ý nghĩa vô cùng quan trọng”.

“Trong bối cảnh chúng ta đang chứng kiến những hậu quả do thiên tai để lại của khu vực miền Trung cho thấy, sự cố về môi trường, những tác động của môi trường theo chiều hướng xấu có nhiều nguyên nhân, nhưng trong đó chắc chắn có những nguyên nhân do khâu đánh giá tác động môi trường của một số dự án chưa được thấu đáo" - đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa khẳng định.

Theo quan điểm của đại biểu Hoa, nếu theo phương án Chính phủ trình, tức là giao cho Bộ quản lý công trình xây dựng chuyên ngành chủ trì, phối hợp với UBND tỉnh để tổ chức thẩm định các báo cáo này thì thuận lợi trong thủ tục hành chính liên thông. Tuy nhiên, hạn chế của phương án này là không bảo đảm tính khách quan.

ĐB Nguyễn Thị Mai Hoa ủng hộ phương án 2, tức là giao cho UBND cấp tỉnh phối hợp với các bộ, cơ quan ngang bộ thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường để thuận lợi cho việc đánh giá, thẩm định.

“UBND cấp tỉnh sẽ nắm rõ mức độ tác động của dự án đến môi trường tại địa phương và bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong việc xác định trách nhiệm quản lý và cũng bảo đảm tính khách quan, vì tác động môi trường trực tiếp đến từng địa bàn thì trách nhiệm của UBND các địa phương sẽ phải thể hiện rõ" - ĐB tỉnh Đồng Tháp nêu rõ quan điểm.

Về giấy phép môi trường, ĐB Nguyễn Thị Mai Hoa đồng tình với phương án 1, tức là chỉ dùng một loại giấy phép môi trường thay cho 7 loại, trong đó bao gồm cả nội dung cấp phép xả nước thải vào công trình thủy lợi.

“Việc xác định 1 loại giấy phép môi trường thể hiện đúng thẩm quyền là giao cho một cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành và cũng sẽ khắc phục được tình trạng nước thải xả ra môi trường phải chịu sự quản lý của 2 loại giấy tờ do 2 cơ quan quản lý cấp. Đồng thời, thực hiện theo phương án này sẽ đơn giản hóa thủ tục hành chính qua hình thức tích hợp giấy phép và rút ngắn thời gian, thủ tục cấp giấy phép, giảm bớt phiền hà cho doanh nghiệp" - ĐB Nguyễn Mai Hoa phân tích.

Theo bà Hoa, đây là một xu hướng tất yếu trong lộ trình cải cách hành chính mà Chính phủ đang triển khai thực hiện một cách quyết liệt. Tuy nhiên, để bảo đảm chặt chẽ, cần phải có quy định cụ thể về quy trình cấp giấy phép, tăng cường thanh tra, kiểm tra, trong đó ưu tiên hậu kiểm để bảo đảm thống nhất và không chồng chéo trong quá trình triển khai thực hiện.

Đáng chú ý, về thời gian thông qua Luật, đại biểu tỉnh Đồng Tháp cho rằng, dự án luật này có nội dung rất lớn và có tác động sâu rộng, lâu dài đến kinh tế - xã hội cũng như đời sống của người dân. Tuy nhiên, dự thảo luật cho thấy đến thời điểm hiện nay vẫn còn nhiều điểm chưa thống nhất và đang đặt ra nhiều vấn đề phải quan tâm.

“Vì vậy, với tinh thần cẩn trọng và trách nhiệm, tôi tha thiết đề nghị Quốc hội sẽ thông qua dự án luật này theo quy trình 2 kỳ họp.” – đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa nói.

Cần bổ sung quy định hồi tố môi trường

Đại biểu Điểu Huỳnh Sang (Bình Phước) cho biết, theo quy định hiện hành và quy định tại dự thảo Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi) thì các dự án do Bộ TN&MT thẩm định, phê duyệt và cấp giấy phép môi trường sẽ do Bộ TN&MT thanh tra, kiểm tra trong quá trình hoạt động của dự án, Sở TN&MT chỉ có chức năng phối hợp trong quá trình thanh tra, kiểm tra, vì vậy mà công tác quản lý môi trường đối với các dự án này ở các địa phương còn rất nhiều bất cập và khó khăn.

Theo đại biểu Sang, do các địa phương rất khó phát hiện các sai phạm cũng như vi phạm lớn về môi trường và công tác kiểm tra này chỉ diễn ra một lần trong năm là không phù hợp, cho nên nhiều dự án của Bộ trên địa bàn các địa phương có tình trạng vi phạm môi trường và khi phát hiện ra rất khó xử lý.

Đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc, xem xét bổ sung thẩm quyền phân cấp cho cơ quan chuyên môn về BVMT ở cấp tỉnh trong công tác thanh tra, kiểm tra và giám sát quá trình hoạt động của các dự án đã được Bộ TN&MT cấp phép môi trường và thông báo đủ điều kiện vận hành chính thức.

Đại biểu tỉnh Bình Phước cũng phân tích, có rất nhiều tác động tiêu cực đến môi trường không dễ nhận diện sớm và sau khi dự án hay hành động xâm hại môi trường đó đã kết thúc, việc gây hại cho môi trường vẫn đang hiện hữu.

“Vấn đề đặt ra là các nguyên nhân gây hại hiện hữu sau khi hành động xâm hại môi trường đã kết thúc phải xử lý như thế nào? Thêm vào đó, các doanh nghiệp và các tổ chức có hành vi gây hại đến môi trường nhưng đến thời điểm phát hiện và đưa ra xử lý thì doanh nghiệp, tổ chức đó đã giải thể, đã chấm dứt hoạt động thì việc quy kết trách nhiệm cho ai và xử lý ai?” - ĐB Sang đặt vấn đề.

“Tôi đề nghị Ban soạn thảo phải bổ sung quy định về hồi tố môi trường nhằm giúp cho việc xử lý các vấn đề môi trường được nhận diện rõ hơn" - đại biểu tỉnh Bình Phước nhấn mạnh.