- Nhận định về đề thi vào lớp 10 môn ngữ văn - TP. Hồ Chí Minh, cô Đỗ Khánh Phượng, giáo viên tại Hệ thống Giáo dục HOCMAI nói: “Đề có nhiều điểm độc đáo, mới mẻ”.

Theo cô Đỗ Khánh Phượng, giáo viên tại Hệ thống Giáo dục HOCMAI, phần Đọc - hiểu đơn giản, dễ “ăn điểm”, hướng về những vấn đề mang tính cấp thiết, nóng hỏi và có tính thời sự cao nhưng quan trọng hơn vẫn hướng con người đến những suy nghĩ tích cực.

Cấu trúc đề có sự khác biệt so với năm ngoái, rõ nét nhất ở câu nghị luận xã hội, không còn là những hình ảnh minh họa như mọi năm mà câu nghị luận xã hội xuất hiện dưới dạng một câu hỏi hướng vào chủ đề của đề thi, đó là lắng nghe. Nhưng chỉ đi về một khía cạnh, lắng nghe là biểu hiện của yêu thương.

Phần nghị luận văn học năm nay được cô Phượng nhận xét là khó, mới mẻ bởi đề bài cho đến ba tác phẩm với ba thông điệp: Thông điệp thứ nhất là giá trị sống, thông điệp thứ hai là cảm xúc yêu thương cho gia đình, thông điệp thứ ba khát vọng cống hiến cho xã hội.

Có 2 đề để lựa chọn, tuy nhiên đề 1 học sinh lại được phép lựa chọn 1 trong 3 thông điệp nêu trên. Đây là một điểm sáng tạo và mới mẻ bởi tránh được tình trạng học sinh học tủ một tác phẩm. Với việc lựa chọn này học sinh có quyền tìm cho mình một thông điệp yêu thích, một tác phẩm mình tâm đắc nhất. Đề 2 là một đề hướng đến yếu tố lí luận văn học trong đó đề cao đến vai trò tiếp nhận và đồng sáng tạo của người đọc. Bên cạnh đó cũng có những bắt kết giữa văn học với cuộc đời.

Đề tuyển sinh lớp 10 THPT năm 2020 – 2021 của Sở Giáo dục và Đào tạo TP.HCM vẫn gây bất ngờ bởi sự mới mẻ trong cách ra đề cũng như tạo điều kiện cho học sinh được thể hiện mình.

Thầy Nguyễn Phi Hùng, giáo viên Ngữ văn Trường THPT Anhxtanh (Hà Nội) cũng cho biết: Đề thi văn vào lớp 10 của Sở Giáo dục và Đào tạo TP. HCM năm nay có những điểm mới mẻ, độc đáo ngay từ hình thức và nội dung đề thi. Cả đề thi có một chủ đề xuyên suốt là LẮNG NGHE. Các câu hỏi được xây dựng xoay quanh chủ đề này, vừa cho phép kiểm tra kiến thức của học sinh về các tác phẩm văn học, kĩ năng sử dụng tiếng Việt, khả năng diễn đạt, lập luận trong các đoạn văn, bài văn. Đồng thời từ ý tưởng xuyên suốt toàn bộ đề thi, các em cũng có cái nhìn xâu chuỗi, liên kết các vấn đề của văn học với cuộc sống, các vấn đề của thế giới bên ngoài với những vấn đề, suy ngẫm của bản thân mình. Một đề thi hay, sâu sắc và cũng không quá nặng nề với các em học sinh.

Câu	Phần	Nội dung
1	a	Những hoảng loạn và xáo trộn mà đại dịch Covid gây ra cho toàn cầu: - Việc cách li và phong tỏa diễn ra ở nhiều nơi. - Các công ty, xí nghiệp, trường học đóng cửa hàng loạt. - Sản xuất đình trệ, kinh doanh thua lỗ, giáo dục gián đoạn, nhiều hoạt động thường nhật của cuộc sống không thể tiếp tục.
	b	HS lựa chọn một trong hai phép liên kết được sử dụng trong đoạn cuối của văn bản: - Phép nối: từ “nhưng”. - Phép thế: từ “nó” thế cho “đại dịch Covid-19”..
	c	Nội dung của văn bản: Từ những ảnh hưởng nghiêm trọng của đại dịch Covid-19, văn bản nhấn mạnh ý nghĩa của việc lắng nghe chính mình, lắng nghe mọi người và lắng nghe thế giới tự nhiên.
	d	HS lựa chọn một trong ba việc: lắng nghe chính mình, lắng nghe mọi người xung quanh và lắng nghe thế giới tự nhiên. Bày tỏ được quan điểm của bản thân; thuyết phục được người đọc về quan điểm ấy; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp. Gợi ý: - Nếu lựa chọn lắng nghe chính mình, cần khẳng định được: Lắng nghe chính mình là dành “khoảng lặng” cho bản thân trước cuộc sống hiện đại ồn ào, náo nhiệt. Lắng nghe chính mình giúp cho con người xác định được mục đích sống, có động lực để con người vươn tới hạnh phúc, thành công và hoàn thiện nhân cách… - Nếu lựa chọn lắng nghe mọi người xung quanh, cần nhấn mạnh: “Con người là tổng hòa của những mối quan hệ xã hội”, việc lắng nghe mọi người xung quanh thể hiện thái độ khiêm nhường, tinh thần cầu thị trong quá trình nhận thức của mỗi người. “Lắng nghe người khác” để học hỏi, hoàn thiện bản thân, chung sống chan hòa với mọi người. - Nếu lựa chọn lắng nghe thế giới tự nhiên, cần khẳng định: Thế giới tự nhiên có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với con người. Việc “lắng nghe thế giới tự nhiên” giúp con người ý thức hơn về mối quan hệ gắn bó với môi trường tự nhiên, đánh thức trách nhiệm giữ gìn, bảo vệ môi trường và cuộc sống của chính mình.

Gợi ý đáp án