(VNMedia) - Nếu bạn nâng cấp cơ sở hoặc nhà cung cấp điện thực hiện thay đổi, nguy cơ lỗi dòng điện sẽ tăng lên gấp đôi. Chỉ số ngắt của các thiết bị bảo vệ quá dòng phải được thường xuyên xem xét để đảm bảo rằng thiết bị vẫn sẽ bảo vệ hệ thống. 

Các hướng dẫn và thực hành theo tiêu chuẩn an toàn điện tại nơi làm việc ược xem là “cách thức” để tuân thủ các quy định về An toàn lao động khi thực hiện đánh giá các rủi ro và xác định thiết bị bảo hộ cá nhân cần thiết. Có nhiều phương pháp sẽ giúp giảm tia lửa hồ quang điện và các nguy cơ điện khác trong khi tuân thủ các quy định và hướng dẫn của An toàn lao động và An toàn điện tại nơi làm việc. Các kỹ sư, công nhân bảo trì điện nên xem xét cẩn thận từng khuyến nghị sau:

1. Thiết kế một hệ thống an toàn hơn.
2. Sử dụng và nâng cấp các thiết bị bảo vệ quá dòng điện hiện tại.
3. Thực hiện Chương trình An toàn điện.
4. Tuân thủ các phương pháp làm việc an toàn.
5. Sử dụng Thiết bị Bảo hộ Cá nhân (PPE).
6. Sử dụng Nhãn Cảnh báo.
7. Sử dụng Giấy phép Làm việc liên quan đến điện.
8. Tránh các nguy cơ do các thiết bị bảo vệ quá dòng được sử dụng không đúng cách.
9. Tăng khả năng phối hợp có chọn lọc.

THIẾT KẾ HỆ THỐNG AN TOÀN HƠN

Mục tiêu
- Giảm tối đa nguy cơ rủi ro về con người, thiết bị và tài sản.
- Đáp ứng tất cả các yêu cầu của quy định hiện hành.
- Sử dụng các thiết bị bảo vệ quá dòng để giảm thiểu nguy cơ tia lửa hồ quang điện.
- Sử dụng các thiết bị “an toàn khi chạm” để giảm thiểu việc tiếp xúc với các thiết bị đang được cấp điện.
- Sử dụng cầu chì có cảnh báo khi nổ để giảm thiểu tiếp xúc với các thành phần được cấp điện trong khi xử lý sự cố mạch điện.
- Sử dụng biện pháp phối hợp có chọn lọc (chỉ ngắt khu vực xảy ra lỗi).

Yêu cầu hệ thống

Khi các mục tiêu cho hệ thống của bạn được xác định, cần tiến hành lựa chọn các thiết bị bảo vệ quá dòng để đáp ứng tốt nhất các mục tiêu đó. Sự lựa chọn tốt nhất cho hệ thống của bạn là gì? Cần cân nhắc các yếu tố sau:

a. Điện áp hệ thống

Chỉ số điện áp cho cầu chì được tiêu chuẩn hóa ở 250, 300 và 600 vôn. Trong khi đó, một số bộ ngắt mạch được đánh giá cho điện áp kép và thường lắp đặt sai.

b. Chỉ số ngắt mạch

Hầu hết các cầu chì có định mức tiêu chuẩn là 200 kA ở điện áp định mức đầy đủ. Chỉ số ngắt của bộ ngắt mạch có thể nằm trong khoảng từ 10 kA đến 100 kA, nhưng chỉ số ngắt của nhiều bộ ngắt thay đổi theo điện áp hệ thống và loại đơn vị vận hành.

c. Thay đổi hệ thống dẫn đến tăng lỗi dòng điện

Nếu bạn nâng cấp cơ sở hoặc nhà cung cấp điện thực hiện thay đổi, nguy cơ lỗi dòng điện sẽ tăng lên gấp đôi. Chỉ số ngắt của các thiết bị bảo vệ quá dòng phải được thường xuyên xem xét để đảm bảo rằng thiết bị vẫn sẽ bảo vệ hệ thống. 

d. Đặc tính dòng điện tải

Các tải cảm ứng như động cơ và máy biến áp và thậm chí cả đèn sợi đốt lớn có dòng khởi động lớn đòi hỏi bộ ngắt mạch phải lớn và hy sinh chức năng ngăn ngừa quá tải. Cầu chì trễ thời gian được lựa chọn thích hợp có thể có kích thước gần với dòng tải và sẽ ngăn ngừa quá tải tốt hơn.

e. Giới hạn dòng điện

Thiết bị bảo vệ quá dòng giới hạn dòng điện giúp làm giảm thiệt hại do các lỗi dòng điện lớn. Thường thì các thiết bị hoặc đồ dùng có thể dễ dàng sửa chữa thay vì phải thay thế tốn kém thời gian và chi phí.

f. Các thiết bị điều khiển cảm biến có thực sự được bảo vệ?

Sau khi xảy ra lỗi, các thiết bị vẫn hoạt động bình thường hay phải thay thế? Chỉ các cầu chì giới hạn dòng điện mới có thể cung cấp bảo vệ loại 2. Điều đó có nghĩa là chúng ta có thể vận hành thiết bị ngay sau khi nguyên nhân gây ra lỗi được loại bỏ.

SỬ DỤNG VÀ NÂNG CẤP THIẾT BỊ BẢO VỆ QUÁ DÒNG GIỚI HẠN

Nguy hiểm tới từ tia lửa hồ quang điện phụ thuộc vào cường độ của dòng điện và thời gian mà nó chạy qua. Trong phạm vi giới hạn dòng điện, các thiết bị giới hạn dòng điện làm giảm dòng điện sự cố đỉnh. Cầu chì giới hạn dòng điện có thời gian ngắt mạch nhanh hơn nhiều khi hoạt động trong phạm vi giới hạn dòng điện so với cầu dao tiêu chuẩn. Thiết bị bảo vệ quá dòng xóa lỗi càng nhanh thì năng lượng hiểm họa càng thấp. Vì vậy sử dụng cầu chì giới hạn dòng điện, năng lượng hiểm họa và danh mục nguy cơ xảy ra rủi ro có thể giảm đáng kể.

Nâng cấp Cầu chì giới hạn dòng điện lên hạng RK1 hoặc hạng J

Một trong những cách nhanh nhất và dễ nhất để giảm năng lượng hiểm họa, danh mục nguy cơ xảy ra rủi ro và số lượng thiết bị bảo hộ bắt buộc là thay thế các cầu chì UL hạng H, K5, RK5 bằng các cầu chì giới hạn dòng điện UL hạng RK1 hoặc hạng J. Nâng cấp lên cầu chì hạng J có độ trễ theo thời gian em lại giải pháp tốt nhất bằng cách cung cấp giới hạn dòng điện tốt nhất, đồng thời ảm bảo cầu chì không bị tráo ổi với cầu chì không hạn chế dòng điện. Thay thế các cầu chì không hạn chế dòng điện bằng các cầu chì có chỉ báo giới hạn dòng điện Littelfuse có thể làm giảm đáng kể:
- Năng lượng hiểm họa từ tia lửa hồ quang điện.
- Danh mục nguy cơ xảy ra rủi ro.
- Mức độ và loại thiết bị bảo hộ cần thiết.
- Thời gian sửa chữa và ngắt dòng.

THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH AN TOÀN ĐIỆN

Các Chương trình An toàn Điện bảo vệ người lao động và đơn vị sử dụng lao động, đồng thời đặt ra các mục tiêu, tiêu chuẩn và phương thức làm việc để đảm bảo an toàn. Các chương trình này phải phù hợp với tất cả các quy định của Quy định về an toàn lao động và các tiêu chuẩn an toàn được công nhận trên toàn quốc. Theo tiêu chuẩn an toàn điện tại nơi làm việc yêu cầu đơn vị sử dụng lao động thiết lập Chương trình An toàn Điện bao gồm các nội dung sau:
- Phạm vi của Chương trình.
- Triết lý công ty.
- Trách nhiệm.
- Thành lập Nhóm hoặc Ban An toàn.
- Thủ tục bằng văn bản.
- Hướng dẫn công việc.
- Xác định các Quy định & Tiêu chuẩn ngành cần tuân thủ.
- Thiết lập Chương trình đào tạo.
- Thiết lập các yêu cầu đánh giá và kiểm toán.
- Chính sách và cách thực thi của Công ty.

TUÂN THỦ PHƯƠNG PHÁP LÀM VIỆC AN TOÀN

a. Bảo trì
Các quy trình và thực hành bảo trì an toàn bao gồm đào tạo cho người lao ộng nắm rõ kiến thức về thiết bị và dụng cụ cần thiết để bảo trì và sửa chữa.
Theo tiêu chuẩn An toàn điện tại nơi làm việc yêu cầu người lao động phải được đào tạo thường xuyên, làm quen với các quy trình bảo trì cụ thể và các kiểm tra cần thiết.
Thiết bị kiểm tra và các dụng cụ cầm tay phải được cách điện và xác định định mức điện áp của mạch tại nơi sử dụng. Tất cả các dụng cụ và thiết bị được sử dụng để bảo dưỡng cũng phải được kiểm tra định kỳ để đảm bảo chúng không bị hư hỏng (như mất lớp cách điện) và vẫn trong tình trạng hoạt động tốt.

b. Ngắt kết nối vận hành
Khi vận hành một công tắc ngắt kết nối bị hỏng, cho dù đó là công tắc cầu chì hay cầu dao, đều có thể gây
nguy hiểm. Có thể xảy ra rủi ro nghiêm trọng nếu ứng trước công tắc hoặc bộ ngắt mạch bị lỗi trong khi mở hoặc đóng thiết bị. Nếu tay cầm ở bên phải của thiết bị, hãy ứng sang bên phải, dùng tay trái nắm vào tay cầm, quay mặt đi rồi thao tác. Nếu tay cầm ở bên trái, hãy đảo ngược quy trình. Cần đặc biệt thận trọng khi vận hành bộ ngắt mạch.
Nếu hệ thống điện có nguy cơ lỗi, các cầu dao sẽ ngắt, tạo ra năng lượng hồ quang bên trong. Các khí từ hồ quang rất nóng và thoát ra ngoài qua các lỗ trong bộ ngắt, các khí nóng này thường thoát ra xung quanh tay cầm và rất có thể gây bỏng nếu không sử dụng thiết bị bảo vệ thích hợp.

c. Bảo dưỡng các thiết bị và công cụ
- Xác định vị trí của thiết bị sẽ được thực hiện. Nếu thiết bị đang chạy, hãy làm theo quy trình tắt máy của nhà sản xuất và đảm bảo rằng tất cả các công tắc thiết bị đều tắt. Không mở bất kỳ vỏ thiết bị nào. Cần xác định rõ liệu có đủ không gian làm việc và không có vật cản xung quanh.
- Xác định vị trí tất cả các phương tiện ngắt kết nối cung cấp điện cho thiết bị, bao gồm tất cả các nguồn khẩn cấp, thay thế và điều khiển, các bộ sạc lưu điện và các nguồn năng lượng dự trữ khác. Chuyển tất cả các thiết bị ngắt kết nối sang trạng thái TẮT và dùng thiết bị LO/TO theo hướng dẫn của Quy định về An toàn lao động và Chương trình An toàn Điện của công ty.
- Trong khi mang thiết bị bảo hộ cá nhân thích hợp, hãy mở vỏ thiết bị hoặc panen . Kiểm tra đồng hồ đo điện áp sẽ sử dụng trên nguồn mang điện để đảm bảo rằng thiết bị đang hoạt động bình thường. Kiểm tra tất cả các dây điện không bọc vỏ, tiếp điểm và các bộ phận khác có khả năng mang điện để đảm bảo rằng thiết bị đang ở trong tình trạng hoạt động an toàn về điện.

d. Thiết bị chứa cầu chì
- Nếu nghi ngờ có một hoặc nhiều cầu chì bị hở, hãy tháo cầu chì ra khỏi mạch bằng cách sử dụng bộ kéo cầu chì có kích thước phù hợp.
Lưu ý: Việc sử dụng cầu chì của Littelfuse sẽ giảm thiểu thời gian cần thiết để xác định vị trí các cầu chì đã mở và giúp tránh nhầm lẫn chúng với cầu chì còn hoạt động tốt
- Đặt cầu chì trên bề mặt không dẫn điện và đo điện trở cầu chì qua các đầu (nắp/ lưỡi) của cầu chì bằng đồng hồ đo. Nếu cầu chì có lưỡi kim loại, hãy kiểm tra từ lưỡi này sang lưỡi khác vì một số loại cầu chì có đầu nắp cách điện và sẽ cho kết quả đọc sai. Nếu điện trở cao cho thấy cầu chì có thể bị hở.
- Kiểm tra mạch điện để xác định nguyên nhân nếu bất kỳ cầu chì nào bị nổ. Tìm các kết nối lỏng lẻo hoặc có dấu hiệu quá nhiệt và khắc phục sự cố.
- Xác minh loại cầu chì đang sử dụng, điện áp, ampe và các chỉ số ngắt thích hợp trước khi lắp đặt cầu chì thay thế. (Lưu ý: vì các “ặc tính của cầu chì có thể khác nhau tùy theo nhà sản xuất và loại cầu chì, các cầu chì phải cùng nhà sản xuất và cùng loại cho mỗi ứng dụng.)
- Kiểm tra các cầu kẹp hoặc chỗ lắp cầu chì xem có dấu hiệu ăn mòn, quá nhiệt hoặc mất lực căng. Tiến hành bảo trì nếu cần thiết. Lắp cầu chì thay thế với bộ kéo cầu chì có kích thước phù hợp.

e. Thiết bị chứa cầu dao
- Sau khi làm theo các bước trên, kiểm tra xem có cầu dao nào bị ngắt hay không. Kiểm tra vỏ hoặc phần xung quanh cầu dao có dấu hiệu hao mòn hay không. Đây có thể là dấu hiệu cho thấy thiết bị bị hư hỏng nghiêm trọng.
- Kiểm tra mạch điện để tìm nguyên nhân gây ra hiện tượng nhảy cầu dao và khắc phục sự cố. Nếu cầu dao bảo vệ động cơ, đặc biệt là loại IEC hoặc loại chuyên dụng, hãy kiểm tra bộ khởi động để đảm bảo thiết bị vẫn hoạt động. Nếu bộ khởi động động cơ có bộ gia nhiệt (cuộn dây điện trở) bị quá tải, hãy kiểm tra điện trở trên bộ gia nhiệt để đảm bảo chúng vẫn hoạt động. 
- Thử điện trở giữa các cực của cầu dao để đảm bảo tất cả các cực đều mở và giữa các cực không xảy ra đoản mạch. Đóng cầu dao và đo điện trở giữa các cực đã đóng để đảm bảo điện trở nằm trong dung sai và bằng nhau

f. Lắp đặt thiết bị
- Làm theo hướng dẫn của nhà sản xuất, đóng tất cả các công tắc và cầu dao bên trong cũng như thực hiện các công đoạn cần thiết khác để khởi động.
- Đóng hộp thiết bị và panen công tác sau đó kiểm tra xung quanh xem còn có người khác không. Gỡ LO/TO theo quy định về An toàn lao động.
- Khôi phục nguồn điện bên cạnh vỏ công tắc.
- Khởi động lại thiết bị theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Cần thận trọng tới khi đảm bảo thiết bị đã hoạt động ổn định.