(VNMedia) - Đại dịch COVID-19 đã gây ra những thách thức to lớn ở các quốc gia trên thế giới về các vấn đề xã hội, kinh tế, môi trường và hiển nhiên là sức khỏe. Những thách thức này chủ yếu là do ảnh hưởng của những đợt phong tỏa được thiết lập ở hầu hết các thủ đô và thành phố lớn trên thế giới, từ châu Á, châu Âu đến châu Mỹ. Tuy nhiên, việc phong tỏa này bắt đầu trên toàn thế giới từ ngày 23 tháng 1, đã có tác động đáng kể đến môi trường và chất lượng không khí của các thành phố theo báo cáo gần đây của NASA (Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Quốc gia) và ESA (Cơ quan Vũ trụ Châu Âu), với mức giảm lên đến 30% ở một số tâm chấn như trường hợp của Vũ Hán.

Ô nhiễm không khí gây ra khoảng 29% số ca tử vong do ung thư phổi, 43% số ca tử vong do COPD và 25% số ca tử vong do bệnh tim thiếu máu cục bộ, điều quan trọng là phải biết tác động của việc cách ly ở các thành phố liên quan đến chất lượng không khí để thực hiện các biện pháp có lợi cho người dân và hệ sinh thái đô thị khi tình trạng khẩn cấp kết thúc.

• PM2.5 giảm 12% trong thời kỳ phong tỏa do COVID-19 ở 50 thủ đô ô nhiễm nhất.
• Dhaka, Kampala và Delhi với mức PM2.5 giảm tương ứng 14%, 35% và 40%.
• PM2.5 giảm nhiều nhất ở Bogotá, Colombia tới 57%.
• Kubait là thành phố có mức giảm PM2.5 đứng thứ hai (42%).
• PM2.5 giảm mạnh ở thủ đô các nước Châu Mỹ, Châu Á và Châu Phi

Nguyên nhân chính gây ra hiện tượng nồng độ bụi mịn cao chính là do các hoạt động của con người. Chủ yếu là những hoạt động như: Sản xuất công nghiệp, giao thông vận tải, sinh hoạt, rác thải, nông nghiệp, xây dựng. Ở các thành phố lớn như Hà Nội hay Hồ Chí Minh, tình trạng ô nhiễm không khí thường được cảnh báo bởi những tác động xấu đến sức khỏe của các phân tử bụi mịn. PM2.5 cũng là một trong những giới hạn gây ô nhiễm được Bộ y tế Canada khuyến cáo. Tình trạng chất lượng không khí dựa trên các trạm quan trắc môi trường sẵn có ở mỗi thành phố. Các trạm này xác định nồng độ hàng giờ của các hạt gây ô nhiễm không khí, bao gồm PM2.5 và PM10. Theo WHO ô nhiễm không khí là một nguy cơ lớn đối với sức khỏe môi trường. Vì lý do này, điều quan trọng là phải giám sát chất lượng không khí ở các thành phố, về cơ bản là ở các thành phố thủ đô, và trong trường hợp này, điều quan trọng hơn là giám sát PM2.5 do những rủi ro do bụi mịn mang lại.

Dựa trên việc thu thập dữ liệu về nồng độ của các hạt có hại nhất cho sức khỏe (PM2.5), tại các thành phố thủ đô khác nhau trên thế giới, một phân tích so sánh về nồng độ đã được thực hiện trong thời gian điển hình của việc di chuyển bình thường và trong thời gian bị phong tỏa. Các mô hình hành vi cho thấy do sự giảm nồng độ của bụi mịn PM2.5 trong thời gian thực hiện cách ly, thuận lợi cho việc khôi phục chất lượng không khí của hầu hết các thành phố được phân tích. Nếu những dữ liệu này tương quan với các hoạt động bị dừng lại trong thời gian cách ly của mỗi thành phố, người ta có thể nghĩ đến các chính sách công thúc đẩy các mô hình sinh thái xã hội mới, cũng như các chính sách môi trường nhất quán trong các môi trường thích ứng là các thành phố.