- Thuế nhập khẩu giảm từ 30% xuống còn 0%. Cử tri chỉ nghĩ đơn giản là họ sẽ được thụ hưởng giá mua xe thấp hơn khoảng 30%. Nhưng trên thực tế, trong thời gian qua người mua xe vẫn phải mua với giá đắt hơn, vậy ai được lợi?
Chất vấn với Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh, đại biểu Cao Đình Thưởng (Phú Thọ) cho biết, theo thống kê của Tổng cục Hải quan, từ đầu năm đến nay có 32.000 xe ô tô được nhập khẩu về Việt Nam. Trong đó, trên 90% xe được nhập khẩu từ các nước ASEAN, dù thuế nhập khẩu giảm từ 30% xuống 0% nhưng giá xe nhập khẩu từ các nước ASEAN thực chất không giảm, thậm chí một số mẫu xe khách hàng phải chịu giá cao hơn trước đây.
“Nếu tình trạng này cứ tiếp diễn, nhà nước sẽ thất thu thuế, người tiêu dùng thiệt hại về kinh tế. Chỉ có doanh nghiệp nhập khẩu hưởng lợi lớn. Vậy, với chức năng quản lý nhà nước, Bộ Công thương lý giải như thế nào về tình trạng bất thường nói trên, ai là người phải chịu trách nhiệm?” – đại biểu Cao Đình Thưởng đặt câu hỏi.
Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết: “Đối với Hiệp định AFTA của ta ký với ASEAN quy định ngày 1/11/2018 là hàng rào thuế quan đối với sản phẩm ô tô là bằng 0%. Đồng thời sắp tới hàng loạt hiệp định thương mại tự do khác mà chúng ta đang tiếp tục thực hiện, ký kết và triển khai thực hiện như CPTPP, EVFTA đều có những nội dung sẽ tiếp tục cắt giảm hàng rào thuế quan. Đây là những cam kết của các nước thành viên trong cắt giảm cung hàng rào thuế quan để tiếp cận thị trường nội địa của mình cho các doanh nghiệp và các nước khác” – Bộ trưởng cho biết.
Ông Trần Tuấn Anh cũng khẳng định, việc cắt giảm thuế đã được tính toán rất kỹ trong quá trình đàm phán để đảm bảo được lợi ích của quốc gia, đặc biệt trong việc đảm bảo phục vụ cho nhu cầu ngày càng tăng của thị trường nội địa, nhu cầu của người tiêu dùng cũng như là những lợi ích và nhu cầu của các doanh nghiệp, của các ngành sản xuất.
“Chính vì vậy, bên cạnh chúng ta mở cửa cho thị trường ô tô nội địa, cho việc các sản phẩm của AFTA của các nước ASEAN vào Việt Nam và sắp tới là các nước châu Âu... thì chúng ta cũng có những điều kiện để mà tiếp tục tăng cường xuất khẩu, đẩy mạnh xuất khẩu những mặt hàng mà chúng ta có lợi thế cũng như có điều kiện phát triển” – ông Trần Tuấn Anh nói và khẳng định, những chính sách đồng bộ trong phát triển các ngành sản xuất nội địa, trong các cơ chế ưu đãi cũng như biện pháp tự vệ đã có đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp ô tô nội địa và nhà đầu tư nước ngoài để phát triển thương hiệu ô tô của Việt Nam.
“Với mong muốn là thị trường Việt Nam sẽ là một thị trường phát triển trên cơ sở phát triển mạnh mẽ các ngành công nghiệp ô tô trong nước cũng như đảm bảo nhập khẩu ô tô của nước ngoài để phục vụ cho nhu cầu của người tiêu dùng. Chính vì vậy, lợi ích của chúng ta sẽ được đảm bảo" – Bộ trưởng nói.
Ngoài ra, theo ông Trần Tuấn Anh, bên cạnh việc cắt giảm thuế quan còn có những điều kiện để tăng cường hơn nữa những nguồn thu thuế khác từ doanh nghiệp, từ các lĩnh vực sản xuất và những nguồn thu khác cho ngân sách nhà nước.
“Đấy là điểm mà chúng ta đạt được sự cân bằng cho việc tham gia vào các hiệp định thương mại tự do mà chúng ta đã ký kết với các nước, trong đó có các nước ASEAN. Qua thống kê, chúng tôi nhận thấy từ đầu năm đến nay, việc nhập khẩu ô tô từ ASEAN vào Việt Nam cũng chưa có mức độ tăng đột biến trên tổng thể chung của kim ngạch nhập khẩu ô tô hàng năm đối với thị trường nội địa. Về cơ bản, chúng ta có quy mô thị trường ô tô nội địa khoảng gần 500.000 ô tô và nhập khẩu hàng năm của chúng ta khoảng trên dưới gần 200.000 ô tô nhập khẩu, còn lại là sản phẩm trong nước. Vì vậy, chúng tôi cho rằng cũng không có những vấn đề lớn đặt ra trong câu chuyện về thị trường nội địa và việc nhập khẩu ô tô của chúng ta” – Bộ trưởng nói.
Chưa thỏa mãn với câu trả lời của Bộ trưởng, đại biểu Cao Đình Thưởng tiếp tục tranh luận với câu hỏi: “Có lẽ Bộ trưởng chưa thật sự hiểu hết câu hỏi của tôi. Tôi thấy cử tri rất quan tâm, trong thời gian gần 1 năm qua về vấn đề nhập khẩu xe ô tô từ các nước ASEAN, theo quy định thuế nhập giảm từ 30% xuống còn 0%. Cử tri chỉ nghĩ đơn giản là họ sẽ được thụ hưởng giá mua xe thấp hơn khoảng 30%. Nhưng trên thực tế, trong thời gian qua người mua xe vẫn phải mua với giá đắt hơn, rẻ hơn thì không đáng kể. Câu hỏi đối với Bộ trưởng Bộ Công thương, một là nhà nước có thất thu thuế trong năm 2018 về nội dung này không? Hai là người dân có bị thiệt hại và thiệt hại đó thì ai chịu trách nhiệm? Ba à doanh nghiệp nhập khẩu có thu lợi thì vấn đề thu lợi đó có thu thuế hay không?”
Tuy nhiên, với câu hỏi này của đại biểu, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị Bộ trưởng Bộ Công thương và Bộ trưởng Bộ Tài chính sẽ trả lời bằng văn bản.
“Bộ trưởng có thể chưa rõ ý chứ không phải chưa thật sự hiểu biết. Bộ trưởng Bộ Công Thương rất hiểu biết về lĩnh vực này” - Chủ tịch Quốc hội nói.
Xuân Hưng