- Thương vụ Việt Nam tại một số nước châu Âu đã thông tin cảnh báo về các hiện tượng lừa đảo, rủi ro khi doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu với các đối tác tại thị trường này.
Thời gian vừa qua, các thương vụ Việt Nam tại nước ngoài đã liên tục đưa ra những cảnh báo về các chiêu trò lừa đảo khi doanh nghiệp Việt Nam giao dịch với các đối tác nước ngoài.
Theo đó, vừa qua, Vụ Thị trường châu Á - châu Phi (Bộ Công Thương) đã phát đi thông tin cảnh báo về nghi vấn có dấu hiệu lừa đảo liên quan đến lô hàng nhập khẩu từ thị trường UAE.
Vụ Thị trường châu Á - châu Phi (Bộ Công Thương) cho biết, ngày 20/3, đơn vị nhận được thư điện tử của một doanh nghiệp Việt Nam đề nghị hỗ trợ giải quyết vụ việc liên quan đến lô hàng nhập khẩu từ một đối tác tại UAE nghi vấn có dấu hiệu lừa đảo.
Trong đơn, doanh nghiệp nêu rõ, từ tháng 1/2024 đến thág 2/2024, doanh nghiệp Việt Nam đã ký 3 hợp đồng mua hàng với đối tác UAE, tổng lượng mua là 1.000 tấn nhựa PET, giá trị theo hợp đồng là 665.500 USD giao hàng tại Hải Phòng.
Đến ngày 13/3, doanh nghiệp Việt Nam đã thanh toán cho đối tác số tiền là 526.257 USD. Sau khi nhận đặt cọc, đối tác UAE đã tiến hành giao 25 container hàng cho doanh nghiệp Việt Nam.
Tuy nhiên, sau khi mở tờ khai và nhập hàng vào kho, doanh nghiệp Việt Nam phát hiện trọng lượng hàng thực tế trong mỗi container chỉ bằng 15-20% so với hóa đơn chứng từ. Trong quá trình kiểm hóa, nhập hàng, doanh nghiệp Việt Nam có tiến hành với sự phối hợp của đơn vị giám định độc lập và dưới sự chứng kiến của Chi cục Hải quan ở địa phương.
 |
Sau khi trao đổi với đối tác để cùng giải quyết sự cố, doanh nghiệp Việt Nam cho biết phía bạn không có phản hồi tích cực. Trước tình hình đó, doanh nghiệp Việt Nam đã liên hệ với Bộ Công Thương Việt Nam, Thương vụ Việt Nam tại UAE đề nghị hỗ trợ giải quyết vụ việc.
Trước đó, hồi đầu năm 2024, Thương vụ Việt Nam tại một số nước châu Âu cũng đã thông tin cảnh báo về các hiện tượng lừa đảo, rủi ro khi doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu với các đối tác tại thị trường này.
Thương vụ Việt Nam tại Tây Ban Nha thông tin nhận được phản ánh của một số doanh nghiệp trong nước kinh doanh xuất khẩu hạt điều và hạt tiêu về doanh nghiệp Tây Ban Nha.
Thương vụ Việt Nam tại Canada cũng cho biết, trong năm 2023, số vụ lừa đảo nhỏ trên địa bàn Canada tăng nhanh, bình quân 10 vụ/tháng liên quan đến việc đòi, yêu cầu của doanh nghiệp Canada về chứng chỉ không có thật. Tình trạng lừa đảo qua mạng không chỉ diễn ra tại các quốc gia khu vực Trung Đông và châu Phi mà ngày càng phổ biến tại các thị trường lớn, có uy tín như Hoa Kỳ, Hà Lan, Italia, Na Uy…
Theo Bộ Công Thương, có nhiều lý do làm gia tăng lừa đảo trong thương mại quốc tế. Cụ thể, các doanh nghiệp tại Việt Nam có xu hướng chủ quan, sơ hở trong tiếp cận, soạn thảo điều khoản hợp đồng và cam kết thiếu tính chặt chẽ. Mặc dù, nhiều ngành hàng xuất khẩu của Việt Nam hiện nay đứng hàng đầu thế giới nhưng đa phần các doanh nghiệp Việt Nam lại là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, rất thiếu kinh nghiệm về tranh chấp thương mại quốc tế.
Cũng có trường hợp một số doanh nghiệp sở tại không chủ ý lừa đảo nhưng chậm chạp trong quá trình thanh toán. Hơn nữa, doanh nghiệp Việt đã quá tin tưởng vào người môi giới: Soạn thảo hợp đồng rất đơn giản, thiếu nhiều điều khoản quan trọng nhưng doanh nghiệp vẫn chấp nhận. Thêm vào đó, doanh nghiệp cũng đã bỏ qua khâu kiểm tra đối tác trong khi đây là một yêu cầu bắt buộc khi giao dịch với đối tác mới.
Cùng với những trường hợp trên, thời gian gần đây, tại Hà Lan xuất hiện rất nhiều trường hợp lừa đảo qua mạng, đặc biệt liên quan đến các sản phẩm xăng dầu trong bối cảnh nhu cầu về nhóm mặt hàng này tăng cao. Các đối tượng lừa đảo thường lập một trang web giả mạo với các thông tin bịa đặt hoàn toàn hoặc lập một trang web giả danh các công ty xuất nhập khẩu hoặc công ty cung cấp dịch vụ cho thuê bồn chứa xăng dầu có thật, với đầu mối liên hệ thường là số điện thoại di động hoặc số điện thoại dùng internet (số của sim 4G).
Lợi dụng tâm lý cho rằng Hà Lan là một nước phát triển, hệ thống luật pháp chặt chẽ, các công ty làm ăn đảm bảo uy tín, một số doanh nghiệp khi thấy hợp đồng có điều khoản hấp dẫn nên đã tiến hành gấp sợ mất cơ hội và không kiểm tra kỹ thông tin về đối tác. Thậm chí, khi các doanh nghiệp này có ý định xác minh tư cách pháp nhân thì họ cung cấp thông tin qua sao chép dữ liệu giấy phép đăng ký kinh doanh trích xuất từ Cơ quan có thẩm quyền sở hoặc cho phép các doanh nghiệp tiến hành xác minh trực tiếp bởi bên thứ ba độc lập nhưng thực tế thì không thể xác minh vì không có thật.
Các doanh nghiệp nên cẩn trọng khi tiến hành giao dịch
Thông qua sự việc trên, Vụ Thị trường châu Á - châu Phi khuyến cáo, để giảm thiểu rủi ro trong giao dịch kinh doanh thương mại với đối tác các nước tại Tây Á, các doanh nghiệp xuất khẩu lưu ý đối với các hợp đồng giá trị lớn, các đối tác tìm kiếm qua mạng.
Vụ Thị trường châu Á - châu Phi đề nghị, trước khi tiến hành ký kết hợp đồng, doanh nghiệp cần tìm hiểu kỹ thông tin về đối tác, liên hệ các Thương vụ Việt Nam ở nước sở tại hoặc kiêm nhiệm để được hỗ trợ thêm thông tin về đối tác. Cùng với đó, chú ý các điều khoản về chế tài trong hợp đồng ký kết, có tính đến rủi ro có thể phát sinh tranh chấp trong quá trình thực hiện giao dịch.
"Doanh nghiệp nên phối hợp với 1 đơn vị giám định độc lập khi tiến hành các thủ tục nhập khẩu, thông quan hàng hóa", Vụ Thị trường châu Á - châu Phi khuyến cáo và đề nghị, trong trường hợp phát sinh tranh chấp, doanh nghiệp cần khẩn trương liên hệ đến các cơ quan chức năng trong nước, các cơ quan đại diện ngoại giao/thương mại của Việt Nam ở nước ngoài để được hỗ trợ kịp thời.
Để đảm bảo an toàn trong giao dịch quốc tế, Bộ Công Thương cũng đưa ra khuyến cáo cho các doanh nghiệp, khi nhận được những đề nghị kỳ lạ, doanh nghiệp cần xác minh rõ ràng thông tin của đối tác; không nên vội tin vào những lời mời chào hấp dẫn của khách hàng mới quen trên không gian ảo.
Minh Ngọc
