- Báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ về tình hình thanh toán vốn đầu tư nguồn ngân sách nhà nước (NSNN) lũy kế 11 tháng và ước thực hiện 12 tháng kế hoạch năm 2023 của Bộ Tài chính cho thấy tỷ lệ giải ngân ước thanh toán đầu tư công từ đầu năm đến hết tháng 12/2023 đạt 73,5% tổng kế hoạch năm 2023.

Theo đó, Lũy kế thanh toán từ đầu năm đến ngày 30/11/2023 là 449.506,6 tỷ đồng, đạt 56,98% kế hoạch (788.935,5 tỷ đồng). Trong đó, Chương trình phục hồi và phát triển KTXH là 58.902 tỷ đồng (đạt 45,46% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao).

Ước thanh toán từ đầu năm đến ngày 31/12/2023 là 579.848,8 tỷ đồng, đạt 73,5% kế hoạch (đạt 81,87% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao) (cùng kỳ năm 2022 đạt 67,27% kế hoạch và đạt 75,11% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao). Trong đó Chương trình phục hồi và phát triển KTXH là 72.686 tỷ đồng (đạt 56,1% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao).

Về tình hình thực hiện giải ngân các dự án quan trọng quốc gia: Đến hết ngày 30/11/2023, tổng số vốn giải ngân của 09 dự án quan trọng quốc gia ngành giao thông vận tải là 86.287,75 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 68,5% trên tổng kế hoạch năm 2023 được giao (125.966,47 tỷ đồng), trong đó, vốn ngân sách trung ương là 96.356,14 tỷ đồng, đạt 77,9% và vốn ngân sách địa phương là 12.975,54 tỷ đồng, đạt 43,8%. Như vậy, kết quả giải ngân các dự án quan trọng quốc gia đạt tỷ lệ giải ngân cao hơn tỷ lệ bình quân chung 11 tháng của cả nước. 

Theo Bộ Tài chính, vẫn còn nhiều nguyên nhân cả chủ quan và khách quan làm ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân trong cả nước đã được Bộ Tài chính báo cáo nhưng chưa tháo gỡ được, cụ thể như: Mâu thuẫn, chồng chéo về cơ chế, chính sách, cụ thể như: một số quy định pháp luật về quy hoạch sử dụng đất, trọng tâm là việc xác định nguồn gốc đất; quy định việc tách giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập, cơ chế giao một địa phương làm cơ quan chủ quản thực hiện đầu tư công các dự án giao thông đường bộ qua nhiều địa phương và sử dụng ngân sách địa phương này hỗ trợ địa phương khác…Đến nay một số cơ chế đã được sửa đổi, bổ sung tuy nhiên có nhiều cơ chế đến nay vẫn đang rà soát để sửa đổi nên đã ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân vốn đầu tư công; Tình trạng khan hiếm nguồn vật liệu trong quá trình thi công đối với các dự án tại khu vực đồng bằng Sông Cửu Long do việc tập trung triển khai đồng thời nhiều dự án giao thông lớn trong cùng khu vực; Về tổ chức thực hiện: trong công tác giải phóng mặt bằng, vướng quy hoạch sử dụng đất, trọng tâm là việc xác định nguồn gốc đất, xác định giá đất, người dân chưa đồng thuận với phương án bồi thường, tái định cư,...; Chậm điều chỉnh kế hoạch vốn giữa các dự án do nhiều bộ, cơ quan trung ương, địa phương còn tâm lý giữ vốn, làm ảnh hưởng đến tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công thấp.

Trước thực trạng trên, Bộ Tài chính đã yêu cầu các bộ, cơ quan trung ương và địa phương: Chủ động thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công tại các Nghị quyết của Chính phủ, Chỉ thị, Công điện và văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về đôn đốc phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công năm 2023; Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng đường bộ;

Bênh cạnh đó, các chủ đầu tư khẩn trương nghiệm thu khối lượng hoàn thành, hoàn thiện hồ sơ tạm ứng gửi KBNN thanh toán theo quy định.

Đồng thời, sớm có phương án đối với nguồn vốn không giải ngân hết theo thời gian quy định, chỉ đề xuất kéo dài đối với các dự án đúng đối tượng theo quy định tại Nghị định số 40/2020/NĐ-CP và thực sự cần thiết, có khả năng tiếp tục giải ngân, tránh trường hợp được phép kéo dài nhưng vẫn không giải ngân được, gây lãng phí nguồn lực, ảnh hưởng đến cân đối ngân sách nhà nước (nguồn vốn kéo dài sang năm 2023 ước đến hết 31/12/2023 còn khoảng 11.749 tỷ đồng chưa được giải ngân).

Yến Nhi