- Trong khi xuất khẩu đang dần phục hồi, tiêu dùng trong nước vẫn còn khá trầm lắng và tình trạng tín dụng tăng trưởng chậm tiếp tục phản ánh đầu tư tư nhân trong nước và niềm tin của nhà đầu tư còn yếu. Chính phủ tiếp tục hỗ trợ nền kinh tế thông qua việc thúc đẩy giải ngân đầu tư công, tăng 35% so cùng kỳ trong 10 tháng đầu năm.

Ngân hàng Thế giới (WB) vừa công bố bản báo cáo Cập nhật kinh tế vĩ mô Việt Nam. Theo Báo cáo, sản xuất công nghiệp tiếp tục được cải thiện nhưng triển vọng vẫn còn bấp bênh. Cụ thể, số liệu hàng tháng cho thấy, các hoạt động kinh tế từ phía cung vẫn tiếp tục có cải thiện nhỏ. Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) hàng tháng (điều chỉnh theo mùa vụ - SA) – đã bắt đầu tăng trưởng dương kể từ tháng 4 năm 2023. 

Trong tháng 10 năm 2023, IIP đạt tốc độ tăng trưởng là 2,89% so với tháng trước (SA) và 5,83% so với cùng kỳ năm trước (SA), so với các mứa tăng trưởng tương ứng là 0,03 phần trăm (so với tháng trước, SA) và 5,51% (so cùng kỳ, SA) trong tháng 9. Sự cải thiện này xuất phát từ việc tiếp tục mở rộng sản xuất công nghiệp của các sản phẩm xuất khẩu chủ chốt như giày dép và sản phẩm da (3,3% so với tháng trước, SA), điện tử, máy tính, điện thoại di động (bao gồm cả linh kiện) (6,6% so với tháng trước, SA), phương tiện cơ giới (1,6% so với tháng trước, SA) và thiết bị vận tải (11,2% so với tháng trước, SA) - phản ánh nhu cầu bên ngoài tiếp tục phục hồi.

Mặc dù dữ liệu IIP cho thấy sự suy giảm trong sản xuất công nghiệp đã thoát đáy, nhưng triển vọng phục hồi mạnh mẽ vẫn chưa chắc chắn. PMI của Việt Nam vẫn ở trong vùng suy giảm trong tháng 10 (49,6), so với mức 49,7 trong tháng 9. S&P Global PMI chỉ ra rằng số lượng đơn đặt hàng mới chỉ tăng nhẹ trong tháng 10 năm 2023 và không đủ để khuyến khích doanh nghiệp mở rộng sản xuất.

Cũng theo Báo cáo của WB, xuất khẩu và nhập khẩu hàng hóa của tháng 10 tiếp tục phục hồi nhằm đáp ứng nhu cầu bên ngoài, tương ứng tăng 1,6% (so với tháng trước, SA) và 6,01% (so cùng kỳ, SA); và 1,05% (so với tháng trước, SA) và 6,28% (so cùng kỳ, SA).

Xuất khẩu tăng trong tháng 10 là do các sản phẩm chính như điện tử (tăng 17,1% so với cùng kỳ), máy móc (tăng 16,7% so với cùng kỳ). Tăng trưởng nhập khẩu có liên quan chặt chẽ với sự phục hồi của xuất khẩu, do nguyên liệu đầu vào nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu chiếm 94% tổng lượng nhập khẩu. 

“Mặc dù có cải thiện hàng tháng liên tục từ tháng 5, xuất khẩu và nhập khẩu lũy kế trong 10 tháng vẫn còn thấp hơn so với cùng kỳ, tương ứng giảm 6,9% và 12,4% so cùng kỳ.

Suy giảm kinh tế vẫn tiếp tục có tác động bất lợi đối với ngân sách Chính phủ. 10 tháng đầu năm 2023, thu ngân sách giảm 4,5% so với cùng kỳ năm 2022, do hoạt động kinh tế trong và ngoài nước chậm lại. Theo Bộ Tài chính, lũy kế 10 tháng thu từ nguồn trong nước (phần lớn là VAT) giảm 5,9% so cùng kỳ trong khi thu từ thuế xuất nhập khẩu giảm 21,9% vào tháng 10/2023. Mặt khác, chi tiêu công, tăng 11,4% so cùng kỳ, phản ánh nỗ lực của chính phủ nhằm hỗ trợ nền kinh tế đang trong trạng thái suy giảm. Giải ngân đầu tư công trong 10 tháng đầu năm tăng 35% (so cùng kỳ), tuy nhiên, con số này chỉ chiếm 55,3% mức phân bổ ngân sách vốn hàng năm đã được Quốc hội phê duyệt cho năm 2023.

Tính đến cuối tháng 10, Kho bạc Nhà nước đã phát hành khoảng 264,3 nghìn tỷ đồng trái phiếu Chính phủ, tương đương 66,1% tổng số trái phiếu Chính phủ dự kiến phát hành cho năm 2023. Kỳ hạn phát hành bình quân là 12,32 năm, với mức lãi suất bình quân là 3,30%/năm.

“Trong khi xuất khẩu đang dần phục hồi, tiêu dùng trong nước vẫn còn khá trầm lắng và tình trạng tín dụng tăng trưởng chậm tiếp tục phản ánh đầu tư tư nhân trong nước và niềm tin của nhà đầu tư còn yếu. Chính phủ tiếp tục hỗ trợ nền kinh tế thông qua việc thúc đẩy giải ngân đầu tư công, tăng 35% so cùng kỳ trong 10 tháng đầu năm. Tuy nhiên, những thách thức trong quá trình thực hiện vẫn tiếp tục ảnh hưởng đến việc triển khai ngân sách đầu tư”, báo cáo của WB cho hay.

Theo khuyến nghị của WB, do tốc độ phục hồi kinh tế chậm, Chính phủ có thể cân nhắc kéo dài chương trình hỗ trợ kinh tế đến năm 2024 để cho phép các dự án đầu tư được triển khai đầy đủ. “Việc chuẩn bị các dự án có chất lượng cao hơn – bao gồm thông qua các nghiên cứu khả thi tốt hơn và cải cách thủ tục đầu tư công sẽ giúp đẩy nhanh quá trình thực hiện. Một lộ trình đầu tư mang tính chiến lược và được chuẩn bị tốt, tập trung vào cơ sở hạ tầng xanh, có khả năng phục hồi và mang tính khu vực sẽ giúp thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững”, báo cáo của WB nêu.

Minh Ngọc