- Với các biện pháp đồng bộ hỗ trợ sản xuất trong nước và xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường trong nước và xuất khẩu được triển khai mạnh mẽ nên kim ngạch xuất, nhập khẩu tháng 5 phục hồi tích cực, tăng khá so với tháng trước (tăng 5,3%, ước đạt 55,86 tỷ USD) nhưng giảm 12,3% so với cùng kỳ năm trước. 

Tính chung 5 tháng đầu năm 2023, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa ước đạt 262,54 tỷ USD, giảm 14,7% so với cùng kỳ năm trước, trong đó xuất khẩu giảm 11,6%; nhập khẩu giảm 17,9%. 

Xuất khẩu phục hồi trở lại

Theo Bộ Công Thương, trong tháng 5, hoạt động xuất khẩu hàng hóa phục hồi tích cực với kim ngạch xuất khẩu ước đạt 29,05 tỷ USD, tăng 4,3% so với tháng trước. Tuy nhiên, tính chung 5 tháng đầu năm 2023, hoạt động xuất khẩu tiếp tục chịu ảnh hưởng từ những khó khăn trong sản xuất và sự sụt giảm đơn hàng xuất khẩu nên kim ngạch ước đạt 136,17 tỷ USD, giảm 11,6% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, khu vực kinh tế trong nước đạt 35,19 tỷ USD, giảm 13,2%, chiếm 25,8% tổng kim ngạch xuất khẩu; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (kể cả dầu thô) đạt 100,98 tỷ USD, giảm 11,1%, chiếm 74,2%. 

Bộ Công Thương cho biết, bên cạnh sự sụt giảm đơn hàng xuất khẩu, giá hàng hoá xuất khẩu giảm cũng là một trong những yếu tố làm giảm kim ngạch xuất khẩu của nước ta trong 5 tháng đầu năm nay. Trong đó, giá xuất khẩu bình quân nhiều mặt hàng giảm so với cùng kỳ năm trước, như: Chè giảm 7,9%, hạt điều giảm 1,5%, hạt tiêu giảm 34,3%, cao su giảm 21,1%, phân bón giảm 35,2%, chất dẻo nguyên liệu giảm 24,4%… Chỉ có một số ít mặt hàng có giá xuất khẩu tăng như: gạo tăng 7,9%, cà phê tăng tăng 3,5%, than đá tăng 38,5%... 

Có 24 mặt hàng nhập khẩu đạt trị giá trên 1 tỷ USD

Cũng theo Bộ Công Thương, nhu cầu hàng hóa của thế giới giảm cũng ảnh hưởng đến kim ngạch nhập khẩu hàng hóa nguyên liệu phục vụ sản xuất đơn hàng xuất khẩu của nước ta.

Theo đó, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa tháng 5/2023 ước đạt 26,81 tỷ USD, tăng 6,4% so với tháng trước. Trong đó, khu vực kinh tế trong nước đạt 9,31 tỷ USD, tăng 3,8%; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài đạt 17,5 tỷ USD, tăng 7,8%. So với cùng kỳ năm trước, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa tháng Năm giảm 18,4%, trong đó khu vực kinh tế trong nước giảm 24,6%; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài giảm 14,7%.

Tính chung 5 tháng đầu năm 2023, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa ước đạt 126,37 tỷ USD, giảm 17,9% so với cùng kỳ năm trước, trong đó khu vực kinh tế trong nước đạt 43,95 tỷ USD, giảm 18,5%; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài đạt 82,42 tỷ USD, giảm 17,5%.

Bộ Công Thương cho biết, trong 5 tháng đầu năm 2023 có 24 mặt hàng nhập khẩu đạt trị giá trên 1 tỷ USD, chiếm tỷ trọng 81,2% tổng kim ngạch nhập khẩu (có 03 mặt hàng nhập khẩu trên 5 tỷ USD, chiếm 41,6%).

Về cơ cấu hàng hóa nhập khẩu, Bộ Công Thương cho biết, do những khó khăn về đơn hàng xuất khẩu nên nhu cầu nhập khẩu nhóm hàng cần nhập khẩu (chủ yếu là nguyên phụ liệu phục vụ sản xuất trong nước) trong 5 tháng đầu năm 2023 ước đạt 110,9 tỷ USD, giảm 18,7% so với cùng kỳ năm 2022, chiếm gần 88% tổng kim ngạch hàng hóa nhập khẩu. 

Trong đó, kim ngạch nhập khẩu các mặt hàng chủ lực như máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện ước đạt 31,7 tỷ USD, giảm 13,1% so với cùng kỳ năm trước; máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác giảm 14,6%, đạt 15,7 tỷ USD; vải các loại giảm 22,9%, đạt 5,1 tỷ USD; thép các loại giảm 25,5%; xăng dầu các loại giảm 18,9%; cao su các loại giảm 43%; bông các loại giảm 24,6%; hóa chất giảm 25,6%; phân bón giảm 33,2%...... Đặc biệt là kim ngạch nhập khẩu điện thoại các loại tiếp tục giảm mạnh khi chỉ đạt 3,1 tỷ USD, giảm 64,4%. 

Trong khi đó, kim ngạch nhập khẩu nhóm hàng cần hạn chế nhập khẩu giảm 7,2% so với cùng kỳ năm trước, ước đạt 8,12 tỷ USD. Những mặt hàng giảm mạnh gồm: linh kiện phụ tùng ô tô dưới 9 chỗ (giảm 26,4%), xe máy và linh kiện (giảm 12,5%), hàng điện gia dụng và linh kiện (giảm 22,9%), đá quý, kim loại quý và sản phẩm giảm 24,7%... Ngược lại, tăng cao nhất là kim ngạch nhập khẩu ô tô nguyên chiếc dưới 9 chỗ, tăng 36,8%.

Cũng theo Bộ Công Thương, do những khó khăn trong sản xuất và xuất khẩu nên kim ngạch nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam từ hầu hết các thị trường đều giảm so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, Trung Quốc vẫn là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch ước đạt 42,4 tỷ USD, giảm 15,5% so với cùng kỳ năm trước; tiếp theo là Hàn Quốc ước đạt 20,4 tỷ USD, giảm 26,8%; thị trường ASEAN đạt 17,2 tỷ USD, giảm 15,2%; Nhật Bản đạt 8,86 tỷ USD, giảm 10,6%; thị trường EU đạt 5,8 tỷ USD, giảm 12,3%; Hoa Kỳ đạt 5,9 tỷ USD, giảm 2,7%. 

Do nhập khẩu giảm mạnh hơn so với xuất khẩu nên cán cân thương mại của Việt Nam trong tháng 5 tiếp tục xuất siêu khoảng 2,24 tỷ USD, nâng tổng xuất siêu trong 5 tháng năm 2023 là 9,8 tỷ USD (cùng kỳ năm trước xuất siêu 0,24 tỷ USD), góp phần nâng cao dự trữ ngoại hối, hỗ trợ công tác điều hành chính sách tiền tệ, ổn định tỷ giá. Trong đó, khu vực kinh tế trong nước nhập siêu 8,76 tỷ USD; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (kể cả dầu thô) xuất siêu 18,56 tỷ USD.

Yến Nhi