- Theo Cục Xuất nhập khẩu - Bộ Công Thương, đến nay, Việt Nam đã tham gia và đang đàm phán 18 FTA. Các FTA này cung cấp cho doanh nghiệp Việt Nam nhiều lợi thế, thúc đẩy hoạt động giao thương, xuất khẩu hàng hoá.

Tại Hội nghị “Tận dụng các ưu đãi từ Hiệp định thương mại tự do trong bối cảnh mới” do Cục Xuất nhập khẩu - Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với Sở Công Thương tỉnh Đồng Tháp tổ chức, ông Phan Văn Chinh - Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu – Bộ Công Thương cho biết, năm 2023, theo đánh giá của Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF), tăng trưởng kinh tế của Việt Nam dự kiến sẽ đạt mức 5,8%, Ngân hàng Phát triển châu Á (ABD) dự báo con số này sẽ có thể đạt mức 6,7%. Trong khi đó, theo báo cáo của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) công bố gần nhất, dự báo tăng trưởng GDP toàn cầu năm 2023 chỉ ở mức 2,4% và tăng trưởng thương mại hàng hóa toàn cầu ở mức 1,7%, giảm so với mức 2,7% của năm 2022. 

Có thể thấy, những khó khăn của nền kinh tế thế giới và thương mại toàn cầu vào cuối năm 2022 chưa thể khắc phục được ngay và đã kéo dài sang đầu năm 2023. Điều này thể hiện ở GDP quý I/2023 chỉ tăng 3,32%, là mức giảm sâu nhất từ năm 2011 đến nay, kim ngạch xuất khẩu quý I đã sụt giảm 11,9% so với cùng kỳ năm 2022, đạt 79,17 tỷ USD. Xuất khẩu một số mặt hàng có sự sụt giảm so với cùng kỳ năm 2022 như thủy sản giảm 27,3%, cao su giảm 25,7%; dệt may giảm 16,8%, giày dép giảm 17,6%... 

Tuy nhiên, một số mặt hàng chủ lực ghi nhận sự tăng trưởng như gạo tăng 34,3%, rau quả tăng 16,2%, hạt điều tăng 4,5% v.v. Về thị trường xuất khẩu, các thị trường xuất khẩu lớn cũng đã ghi nhận mức tăng trưởng âm trong Quý I như Trung Quốc giảm 11%, Nhật Bản giảm 0,4%, ASEAN giảm 0,3%, EU giảm 9,7%, Liên bang Nga giảm 32,8%, Hoa Kỳ giảm 20,9%, Canada giảm 18,4%,...

Theo Cục Xuất nhập khẩu, đến nay, Việt Nam đã tham gia và đang đàm phán 18 FTA, trở thành quốc gia duy nhất đã ký kết Hiệp định thương mại tự do với tất cả các đối tác kinh tế lớn trên toàn cầu như: Hoa Kỳ, Nhật Bản, Trung Quốc, EU, Anh, Nga… Nổi bật trong các FTA mà Việt Nam đã ký kết là Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu (EVFTA) và Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).

Các FTA này cung cấp cho doanh nghiệp Việt Nam nhiều lợi thế, thúc đẩy hoạt động giao thương, xuất khẩu hàng hoá phát triển, mang sản phẩm Việt Nam, thương hiệu từ Việt Nam chạm đến tay người tiêu dùng cuối cùng tại nhiều thị trường lớn trên thế giới.

Mặc dù vậy, theo ông Phan Văn Chinh, để được hưởng ưu đãi thuế quan trong FTA, các doanh nghiệp cần đáp ứng các quy tắc xuất xứ hàng hoá. Trong thời gian tới, việc triển khai các FTA sẽ bước vào giai đoạn thực thi những cam kết mạnh mẽ hơn. Vì vậy cần kết nối, phối hợp chặt chẽ hơn nữa từ cơ quan quản lý trung ương, địa phương với các hiệp hội, doanh nghiệp, hợp tác xã, hội nông dân... để tận dụng cơ hội từ các FTA mang lại.

Theo ông Nguyễn Hữu Dũng – Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Đồng Tháp, kinh tế Đồng Tháp đang hướng đến xuất khẩu với khoảng 65 doanh nghiệp xuất khẩu với các mặt hàng đa dạng như: gạo, thuỷ sản, may mặc, giày da, bánh phồng tôm, dược phẩm... Trong đó, hai mặt hàng gạo và thuỷ sản chiếm tỷ trọng cao (khoảng 80%) trong kim ngạch xuất khẩu của tỉnh . Ngoài ra trong thời gian gần đây, tỉnh ĐỒng Tháp đã xuất khẩu một số mặt hàng mới có giá trị gia tăng cao như: collagen, dầu cá... góp phần đa dạng hoá mặt hàng xuất khẩu của tỉnh và góp phần nâng cao hiệu quả xuất khẩu của tỉnh.

Cũng theo Sở Công Thương tỉnh Đồng Tháp, mặc dù hiện nay Việt Nam đang hội nhập sau rộng vào nền kinh tế thế giới, tuy nhiên, việc nghiên cứu để hiểu và tận dụng cơ hội trong từng hiệp định đối với cộng đồng doanh nghiệp, các cấp, ngành trong tỉnh Đồng Tháp vẫn còn hạn chế.

Tại Hội nghị, các doanh nghiệp và hợp tác xã cũng đã phát biểu, chia sẻ những khó khăn thách thức trong hoạt động sản xuất, xuất khẩu hàng hoá, đồng thời được thông tin về nhiều vấn đề liên quan về quy tắc xuất xứ trong các FTA, các ưu đãi thuế quan doanh nghiệp cần lưu ý và hướng dẫn tổ chức xuất khẩu bền vững.

Yến Nhi