- Báo cáo tháng 3 của Tổng cục Thống kê cho thấy GDP tăng trưởng thấp hơn so với mục tiêu đề ra. Vậy chúng ta có giải pháp gì quan trọng trước mắt để có thể đạt được tăng trưởng theo kế hoạch?

Đây là câu hỏi được báo chí đặt ra tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 3 diễn ra chiều tối ngày 3/4.

Tăng trưởng thấp nhưng vẫn ở mức khá hơn so với khu vực

Trao đổi với báo chí, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, vấn đề KTXH trong quý I được rất nhiều người quan tâm khi Tổng cục Thống kê công bố kết quả tăng trưởng GDP của quý I đạt mức thấp.

“Điều này phản ánh thực tiễn đúng theo những gì chúng ta đánh giá khi xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2023. Lúc đó nhận định về bối cảnh tình hình cho thấy khó khăn thách thức và cơ hội, thuận lợi đan xen nhưng khó khăn thách thức nhiều hơn. Thực tế đã diễn ra đúng như nhận định, thậm chí những khó khăn, thách thức còn lớn hơn những gì chúng ta dự kiến.” – Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư phân tích.

Theo ông Trần Quốc Phương, bối cảnh quốc tế, khó khăn trên thế giới như các vấn đề về lạm phát tuy có hạ nhiệt nhưng còn ở mức cao, chính sách thắt chặt tiền tệ của các quốc gia, các nền kinh tế lớn trên thế giới, nhu cầu của thị trường toàn cầu giảm sút, tác động của cuộc xung đột Nga-Ukraine… tất cả có tác động rất lớn đến nền kinh tế của Việt Nam, vì nền kinh tế của chúng ta có độ mở lớn.

Tuy vậy, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT cũng cho hay, với bối cảnh như vậy, qua báo cáo của Tổng cục Thống kê và đánh giá của Bộ KH&ĐT, kết quả tăng trưởng của quý I được đánh giá ở mức khá so với bình quân chung trên thế giới và khu vực, khi mà các nền kinh tế khác được dự báo là tăng trưởng ở mức rất thấp.

“Chúng ta phải ghi nhận một cách khách quan và trong báo cáo của Bộ KH&ĐT đã phân tích rõ những nguyên nhân, kết quả đạt được cũng như những khó khăn, hạn chế mà chúng ta cần khắc phục.” – ông Trần Quốc Phương nói.

Nỗ lực bù đắp

Về giải pháp trong năm 2023 như thế nào để khắc phục được vấn đề này, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Quốc Phương cho biết, trong báo cáo, Bộ KH&ĐT đã tham mưu, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các vấn đề điểm nhấn.

Thứ nhất, trong năm 2023, với những khó khăn như vậy, để đạt mục tiêu, kế hoạch đã đề ra và chỉ tiêu Quốc hội giao, phải nỗ lực, cố gắng rất lớn để bù đắp những gì quý I chưa đạt được.

“Ở đây, chúng ta phải giữ quan điểm nhất quán, trước tiên là đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát. Đây là yếu tố nền tảng, quyết định mọi thứ để có thể triển khai các giải pháp khác nhằm phục hồi cũng như thúc đẩy tăng trưởng của nền kinh tế những tháng còn lại.” – ông Phương nhấn mạnh.

Về các giải pháp về vĩ mô, Thứ trưởng bộ KH&ĐT cho biết có 2 chính sách cần chú trọng trong điều hành, hết sức linh hoạt, hiệu quả, và thận trọng. Đó là chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa.

“Hiện nay, với tác động chính sách tiền tệ thế giới, chúng ta gặp rất nhiều thách thức trong quá trình điều hành, đòi hỏi mức độ nhạy bén, kịp thời, linh hoạt hết sức cao trong điều hành, vừa đảm bảo chống chọi với khó khăn do quốc tế mang lại, nhưng cũng cần đảm bảo cung cấp đủ nguồn lực cho nền kinh tế để duy trì hoạt động và phát triển.” – ông Phương nêu rõ.

Một điều cũng đặc biệt quan trọng mà Bộ KH&ĐT tham mưu cho Chính phủ và Thủ tướng, đó là phải rà soát ngay tất cả các chính sách, động lực tăng trưởng còn lại của nền kinh tế để tập trung tác động, lấy tăng trưởng của khu vực thuận lợi để bù đắp khu vực khó khăn.

Ông Phương cho hay, theo phân tích của Tổng cục Thống kê, khu vực sản xuất chế biến, chế tạo gặp rất nhiều khó khăn, tăng trưởng ở mức thấp, tăng trưởng âm. Vì thế, những động lực còn lại cần phải quan tâm hơn với nông nghiệp là trụ đỡ.

“Dịch vụ của chúng ta tăng trưởng tốt, do vậy tập trung vào lĩnh vực dịch vụ để đỡ bớt cho các lĩnh vực khác.” – ông Phương nhấn mạnh.

Ở khía cạnh tiêu dùng, ông Phương cho biết, động lực xuất khẩu tuy giảm về quy mô nhưng về cân đối chúng ta vẫn duy trì được thặng dư xuất khẩu với xuất siêu 4 tỷ USD.

Trong lĩnh vực đầu tư, đầu tư nước ngoài, đầu tư tư nhân tuy bị ảnh hưởng nhưng vẫn giữ được mức tăng trưởng dương.

“Ở đây, vai trò của đầu tư công hết sức lớn, và Thủ tướng Chính phủ vẫn tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương quan tâm đến thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công. Đây là giải pháp then chốt trong động lực về đầu tư và tăng trưởng.” – Thứ trưởng Trần Quốc Phương nhấn mạnh.

“Điểm cuối cùng trong các lĩnh vực cần rà soát là phát triển thị trường trong nước. Khi xuất khẩu của chúng ta gặp khó khăn, thì vai trò của thị trường trong nước hết sức quan trọng. Phải áp dụng tất cả các giải pháp để khuyến khích thị trường trong nước phát triển hơn.” – Thứ trưởng Bộ KH&ĐT nêu giải pháp.

Các địa phương phải thành lập ngay tổ công tác đặc biệt

Theo ông Phương, trong kiến nghị lần này, Bộ KH&ĐT đã tham mưu một giải pháp khá mới trong việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với tất cả các dự án đầu tư sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp và nhà đầu tư. Đó là tháo gỡ ngay từ cấp cơ sở.

“Ở Trung ương, Thủ tướng đã chỉ đạo quyết liệt việc thành lập các ban chỉ đạo, tổ công tác liên ngành, tổ công tác đặc biệt. Ở địa phương, cũng cần tương tự như vậy. Kiến nghị các địa phương cũng thành lập các tổ công tác đặc biệt như vậy, tập trung giải quyết thẳng vào các dự án, các doanh nghiệp đầu tư đang gặp khó khăn, vướng mắc tại địa phương để có cơ hội ổn định sản xuất, kinh doanh. Có như vậy thì mới có thể phần nào vượt qua khó khăn ban đầu của quý I, cố gắng đạt được mục tiêu trong các tháng, các quý còn lại dù chúng ta biết rằng, nhiệm vụ từ nay đến cuối năm hết sức nặng nề, đòi hỏi sự nỗ lực cố gắng hết sức lớn từ các cấp, các ngành.” – Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Quốc Phương nêu rõ.

Ông Phương cũng cho biết, về chi tiết, Bộ KH&ĐT sẽ phối hợp với VPCP xây dựng Nghị quyết phiên họp thường kỳ của Chính phủ, trong đó thể hiện rất cụ thể những giải pháp, có phân công cho từng cơ quan, bộ, ngành Trung ương và các địa phương.