- Đề đề phòng tội phạm công nghệ cao, ĐBQH đề nghị tăng cường công tác quản lý các tổ chức tín dụng đối với các tài khoản đã phát hành, đặc biệt là kiểm soát chặt chẽ việc mở các tài khoản của các tổ chức tín dụng.

ĐB Lý Văn Huấn (Thái Nguyên) khi phát biểu thảo luận tại Quốc hội nhấn mạnh việc tội phạm về công nghệ cao, nhất là tội phạm lừa đảo, chiếm đoạt tài sản qua mạng có chiều hướng gia tăng, gây bức xúc trong xã hội. Trong khi đó, việc điều tra, khám phá loại tội phạm này chiếm tỷ lệ thấp và thường kéo dài.

Theo ĐB, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, song nguyên nhân chủ yếu và căn bản là tình trạng quản lý, sử dụng các tài khoản của các cá nhân, các tổ chức tín dụng chưa được chặt chẽ. Cụ thể, việc mua bán các tài khoản vẫn diễn ra công khai trên các mạng xã hội, dùng giấy chứng minh nhân dân giả để mua tài khoản, sau đó bán kiếm lời; Công tác quản lý của các tổ chức tín dụng trong việc phát hành các tài khoản cũng chưa chặt chẽ. Chính vì lý do trên, các đối tượng phạm tội đã sử dụng các tài khoản này để chuyển tiền nhằm hợp pháp hóa đồng tiền sau khi chiếm đoạt.

Cũng theo ĐB Lý Văn Huấn, việc cơ quan điều tra điều tra loại tội phạm này cũng rất khó khăn, bởi vì các chủ tài khoản này có địa chỉ ở các tỉnh khác nhau. Bản thân các chủ tài khoản không biết ai đang sử dụng các tài khoản của mình. Chính vì lý do vậy, việc điều tra thường không xác định được vì bị can, dẫn đến vụ án kéo dài phải tạm đình chỉ.

ĐB Lý Văn Huấn đề nghị cần có cơ chế quản lý chặt chẽ trong việc phát hành các tài khoản. Ngoài ra, cần có chế tài xử lý nghiêm minh các trường hợp mua, bán tài khoản, làm giả giấy tờ để mở các tài khoản tại ngân hàng.

“Mặc dù Bộ luật Hình sự đã có quy định nhưng tôi thấy chưa chặt chẽ, cơ chế chưa đảm bảo.” – ĐB Lý Văn Huấn nhận xét, đồng thời đề nghị tăng cường công tác quản lý các tổ chức tín dụng đối với các tài khoản đã phát hành, đặc biệt là kiểm soát chặt chẽ việc mở các tài khoản của các tổ chức tín dụng.

Chỉ 11% người dân có ý thức an toàn thông tin

Cũng quan tâm đến tội phạm công nghệ cao, ĐB Thạch Phước Bình (Trà Vinh) nhấn mạnh những mối đe dọa an ninh phi truyền thống trên không gian mạng, nền tảng số, nguy cơ về mất an toàn thông tin đang có chiều hướng gia tăng, trở thành mối đe dọa trực tiếp tới sự ổn định, phát triển của không ít quốc gia, chế độ.

Phân tích về nguyên nhân, ĐB Thạch Phước Bình cho rằng, khuôn khổ pháp lý chưa hoàn chỉnh, đồng bộ trở thành điểm nghẽn đầu tiên trong không gian số như vướng mắc trong Luật Giao dịch điện tử, chứng thực điện tử, hợp đồng điện tử trong giao dịch.

Mặt khác, theo ĐB Bình, chế tài còn chưa đủ nghiêm khắc, luật chưa quy định rõ ràng và cụ thể các điều kiện thu thập thông tin, mức độ hay biện pháp cần phải tiến hành để bảo vệ thông tin cũng như các giải pháp ứng cứu, khắc phục hay ngăn chặn xâm nhập. Do vậy, thông tin cá nhân có thể thu thập là bất kỳ thông tin nào từ tên tuổi, địa chỉ cho tới khuynh hướng tình dục, quan điểm chính trị, thói quen tiêu dùng… đều đặc biệt ảnh hưởng tới quyền riêng tư của mỗi cá nhân.

Hơn nữa, luật cũng chưa có quy định cụ thể, rõ ràng về việc đền bù khi xảy ra hành vi vi phạm an toàn thông tin cá nhân.

Cùng với đó, ĐB Thạch Phước Bình cũng cho rằng, ý thức trong việc truy cập Internet, sử dụng dịch vụ nền tảng số của người Việt Nam còn tương đối thấp và còn rất chủ quan.

“Hiện nay, Việt Nam đứng thứ 80 trên thế giới về ứng dụng CNTT. Tuy nhiên, tỷ lệ người dân có ý thức trong việc bảo đảm ATTT chỉ khoảng 11%, trong khi đó, tại các nước phát triển, tỷ lệ này chiếm tới 60%.” – ĐB dẫn chứng.

ĐB Thạch Phước Bình cảnh báo, sự tồn tại dày đặc của những lỗ hổng bảo mật trong hệ thống website như hiện nay có thể khiến quá trình xây dựng, hoàn thiện các mô hình quản lý như Chính phủ điện tử, Chính phủ số và tương lai là Chính phủ thông minh sẽ phải đối diện với rất nhiều rủi ro tiềm ẩn.

“Bất kỳ mắt xích yếu nào tồn tại trong các mô hình như vậy đều có thể dẫn đến thiệt hại về vật chất và nghiêm trọng hơn là đe dọa an ninh quốc gia, nhất là khi công nghệ thông tin như Internet vạn vật hay dữ liệu lớn đều hướng tới một hệ thống dữ liệu mở, dễ dàng truy cập.” – ĐB Thạch Phước Bình lo ngại.

Để đảm bảo an toàn thông tin, góp phần hạn chế, phòng, chống tội phạm mạng, tội phạm công nghệ cao, ĐB Thạch Phước Bình kiến nghị Chính phủ tiếp tục ban hành chính sách, biện pháp cụ thể đảm bảo an ninh, trật tự trong phát triển các lĩnh vực khoa học, công nghệ nhằm phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, trong đó có quy định chi tiết một số điều về Luật An ninh mạng và các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo của Thủ tướng, của Chính phủ.

Cùng với giải pháp nâng cao nhận thức cho nhân viên, người tiêu dùng, bộ phận chuyên trách về an toàn thông tin, đào tạo, huấn luyện đội ngũ chuyên trách, cần nâng cao ý thức sử dụng các dịch vụ thông tin, nhất là nguồn thông tin từ nước ngoài; nâng cao khả năng nhận biết, tiếp nhận thông tin, khả năng tự vệ, miễn dịch trước những thông tin độc hại đối với sinh viên, học sinh, về nguy cơ yếu tố đe dọa an toàn thông tin.

ĐB tỉnh Trà Vinh cũng đề nghị phân tách các vùng mạng và có phương án bảo vệ riêng, mỗi vùng mạng thiết lập và bảo vệ các kết nối VPN, thiết lập hệ thống phòng, chống xâm nhập cho các vùng thông tin xác thực mạnh và chữ ký số, v.v….