- Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết, hệ thống kinh doanh xăng, dầu của chúng ta hiện nay đang “rất đa tầng nấc” nên rất rối, đặc biệt là nhiều tầng nấc thì cũng sẽ bị tăng chi phí và “dứt khoát là phải cộng vào giá bán lẻ.”

Tại phiên chất vấn sáng ngày 5/11, ĐB Lê Hoàng Anh (Gia Lai) nêu tình trạng nhiều cây xăng ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh không bán hoặc bán rất ít, giới hạn chỉ 500.000-600.000 đồng đối với một ô tô, đã gây bức xúc cho người dân.

“Đề nghị Thanh tra Chính phủ cho biết đã chỉ đạo thanh tra đột xuất việc cung ứng xăng dầu ở 2 thành phố này chưa. Tôi cũng xin chuyển đến Bộ trưởng Bộ Công Thương vấn đề này” -

Trả lời câu hỏi này, ông Đoàn Hồng Phong - Tổng Thanh tra Chính phủ cho biết, vừa qua, thực hiện nghị định của Chính phủ và chỉ đạo Thủ tướng, có giao cho thanh tra tiến hành thanh tra về kinh doanh xăng, dầu.

“Hiện nay chúng tôi đã và đang tiến hành công tác thanh tra đối với lĩnh vực này, để làm sao góp phần cùng với Bộ Công Thương chỉ ra những tồn tại, hạn chế để khắc phục để làm sao đảm bảo bình ổn giá xăng dầu.”- Tổng Thanh tra Chính phủ nói.

Làm rõ hơn về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, trong phiên thảo luận hôm 28/10, ông đã “báo cáo rất đầy đủ”, nhận định tình hình, nguyên nhân và đề xuất giải pháp.

“Nguyên nhân, giải pháp đến giờ này vẫn còn nguyên giá trị như chúng tôi đã báo cáo.” – Bộ trưởng nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Hồng Diên cũng báo cáo, mấy ngày qua, tình hình xăng dầu trên toàn thế giới và trong nước lại tiếp tục có những diễn biến mới. Cụ thể, nguồn cung xăng, dầu thế giới ngày càng khan hiếm, bởi những ngày qua châu Âu và các nền kinh tế lớn gia tăng thu mua lượng dầu hiện có từ các nguồn cung chính là OPEC+ và Nga trước vì sát đến ngày 25/11 là ngày phương Tây áp lệnh trừng phạt lần thứ 8 lên Nga, cấm tuyệt đối việc mua, bán xăng, dầu của Nga đối với những nước thuộc điều chỉnh của phương Tây.

Nguyên nhân thứ hai, đó là tỷ giá ngoại tệ mạnh để có thể nhập khẩu được những lượng xăng, dầu này như USD và Euro liên tục thay đổi về tỷ giá (đều tăng 0,75 điểm phần trăm trong tuần qua), dự báo có thể sẽ tiếp tục điều chỉnh trong một vài tuần tới, lên tới ngưỡng khoảng 4,25% đối với đồng USD và ngưỡng trên dưới 5% đối với đồng Euro. Đây là những khó khăn cho doanh nghiệp nhập khẩu.

Nguyên nhân thứ ba được Bộ trưởng Bộ Công Thương nêu rõ, đó là việc tiếp cận vốn ngoại tệ để được bảo lãnh nhập, hỗ trợ thanh toán của các doanh nghiệp đầu mối và thương nhân phân phối cũng còn khó khăn, bởi do nhiều doanh nghiệp không đáp ứng được điều kiện cho vay và bảo lãnh của các ngân hàng. Do đó, tình trạng đứt gãy cục bộ nguồn cung trong hệ thống tiếp tục diễn ra thêm ở một số nơi, nhất là những thành phố lớn tập trung đông dân cư.

“Trước tình hình đó, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành chức năng vào cuộc và đến giờ này mỗi ngành chức năng đều đã và đang làm tốt hơn chức trách, nhiệm vụ của mình. Sự phối hợp giữa các ngành chức năng, từ Bộ Công Thương cho đến Bộ Tài chính và NHNN cũng như các ngành chức năng đã phối hợp hiệu quả hơn. Chiều ngày 4/11, Bộ Tài chính đã chính thức có dự kiến phương án điều chỉnh chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam để lấy ý kiến của Bộ Công Thương. Cũng ngay trong chiều qua Bộ Công Thương đã có ý kiến đồng thuận với Bộ Tài chính. Như vậy, nếu không có gì thay đổi lớn thì trong kỳ điều hành 11/11 này những chi phí phát sinh sẽ được cập nhật và đây cũng là một tháo gỡ tương đối tốt.” – Bộ trưởng Bộ Công Thương nêu.

Ông Nguyễn Hồng Diên cũng cho hay, NHNN đã chỉ đạo các ngân hàng thương mại xem xét, giải quyết một cách cụ thể đối với những doanh nghiệp đang khó khăn trong việc tiếp cận vốn và bảo lãnh cho việc thanh toán.

Mặt khác, Bộ Công Thương đã chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường trong cả nước phối hợp với cơ quan chức năng tại địa bàn tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý theo quy định hiện hành và có những hình phạt bổ sung thì sẽ nghiên cứu để áp dụng vào thời điểm phù hợp.

Đồng thời, Bộ Công Thương cũng đã có văn bản đề nghị chính quyền các địa phương tăng cường công tác quản lý nhà nước theo thẩm quyền và phối hợp với Bộ Công Thương cũng như các bộ, ngành để giải quyết một cách dứt điểm.

“Hy vọng rằng những nỗ lực như chúng tôi vừa báo cáo thì trong những ngày tới, tình hình xăng dầu cơ bản được giải quyết.” – Bộ trưởng Bộ Công Thương báo cáo Quốc hội.

Tuy nhiên, nhấn mạnh việc thị trường xăng dầu thế giới ảnh hưởng rất lớn đến Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Công Thương giải thích: “Tôi xin nói rõ là xăng dầu chúng ta sản xuất ra trong nước đạt khoảng 80% nhu cầu, tuy nhiên, trong 80% đó thì một nửa, thậm chí là hơn nửa lượng dầu thô chúng ta cũng vẫn phải nhập từ thế giới, cho nên thị trường thế giới thế nào sẽ tác động vào thị trường trong nước như thế.”

Cùng với đó, khoảng trên dưới 20% xăng dầu thành phẩm nhập từ nước ngoài vẫn ảnh hưởng đến thị trường trong nước.

“Đến giờ này theo số liệu chúng tôi có được từ sản lượng sản xuất trong nước cũng như số lượng nhập từ nước ngoài đã đạt 86% kế hoạch của cả năm. Cả năm chúng ta cần khoảng 18-19.000 khối, chúng ta đã đạt được 86%, như vậy nguồn cung chúng ta khẳng định là ở các doanh nghiệp, ở các dự trữ thương mại và ở các cấp là hoàn toàn bảo đảm theo kế hoạch.”

Bộ trưởng cũng cho hay, dự kiến đầu năm chúng ta tăng trưởng 6,5%, đến bây giờ dự báo tăng trưởng 8% nên nhu cầu tăng thêm đối với lượng xăng dầu cũng rất lớn. Tuy vậy, Bộ Công Thương đã chủ trì phối hợp với các bộ, ngành, chúng tôi đã xây dựng tăng thêm 20% sản lượng bình quân của hằng năm.

“Như vậy là chúng ta sẽ có lượng xăng dầu trong nước khoảng 21 triệu tấn để đủ đáp ứng cho nhu cầu của cả nước.” – ông Nguyễn Hồng Diên nói.

Không bằng lòng với câu trả lời của Bộ trưởng, ĐB Nguyễn Anh Trí (TP Hà Nội) tiếp tục tranh luận: “Người ta phản ánh là trong thời gian vừa qua, Bộ Công Thương đã cấp phép tràn lan quá nhiều, đến 36 đầu mối xuất nhập khẩu xăng, dầu và hơn 330 thương nhân phân phối xăng, dầu. Trong khi Nhật Bản văn minh chỉ có 5 đầu mối, Trung Quốc 4-6 đầu mối, cho nên điều đó đã dẫn đến hệ lụy là rất khó quản lý”

Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nói đó là vì “quy định của Nghị định 83 và 95 là thế cho nên chúng ta đã thực hiện việc cấp phép trong những năm vừa qua.”

 “Từ khi tôi về đến giờ, tôi là người đưa ra trong Ban cán sự Đảng Chính phủ và lãnh đạo Bộ thống nhất là không cấp thêm, chỉ cấp đổi giấy phép. Tuy nhiên một số doanh nghiệp chứng minh đủ các điều kiện. Đến bây giờ, đặt trên bàn của lãnh đạo Bộ cả chục hồ sơ như thế.” – Bộ trưởng nói.

Đáng chú ý, Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết, hệ thống kinh doanh xăng, dầu của chúng ta hiện nay đang “rất đa tầng nấc” nên rất rối, đặc biệt là nhiều tầng nấc thì cũng sẽ bị tăng chi phí và “dứt khoát là phải cộng vào giá bán lẻ.”

“Trong hướng sửa chữa tới, chúng tôi thấy phải sắp xếp lại hệ thống từ doanh nghiệp đầu mối, có lẽ cũng không cần quá nhiều thương nhân phân phối mà chỉ từ đầu mối cho đến đại lý và đến cửa hàng bán lẻ, như vậy sẽ giảm được tầng nấc.”- Bộ trưởng nói.

Ông cũng cho biết, việc điều hành giá xăng dầu theo ngày cũng là hướng chỉ đạo của Chính phủ, Bộ sẽ nghiên cứu chỉ đạo sát hơn với tình hình, nếu 10 ngày không phù hợp thì có thể rút xuống 5 ngày.

“Thậm chí nếu lấy ý kiến rộng rãi người dân và các đối tượng chịu sự tác động mà thấy rằng điều chỉnh theo ngày là ý kiến đa số thì chúng tôi sẽ nghiên cứu để tham mưu cho cấp có thẩm quyền.” – Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho hay.