Room tín dụng - công cụ kiểm soát chất lượng tín dụng

0
0

 - Room tín dụng là công cụ giúp Ngân hàng Nhà nước kiểm soát cả về số lượng và chất lượng tín dụng. Từ đó có thể điều tiết cung tiền, lãi suất và ổn định nền kinh tế từng thời kỳ. Vậy room tín dụng là gì? Hạn mức cấp tín dụng được quy định như thế nào? 

Room tín dụng là gì?

Room tín dụng hay hạn mức tín dụng được hiểu đơn giản là giới hạn cho vay của một ngân hàng.

Room tín dụng được chính thức triển khai ở nước ta vào năm 2011 khi nền kinh tế quốc gia trải qua một giai đoạn biến động với tỷ lệ lạm phát vô cùng cao, nguyên nhân là do việc cung tiền gia tăng ở mức rất cao trong suốt nhiều năm. Mỗi đầu năm, Ngân hàng Nhà nước sẽ quy định một mức tăng trưởng tín dụng tối đa của toàn ngành ngân hàng.

Căn cứ vào mức tăng trưởng tín dụng của toàn kinh tế và sức khỏe tài chính, hiệu quả quản lý tín dụng, chất lượng tín dụng của các ngân hàng thương mại (NHTM) mà NHNN sẽ phân phối tỷ lệ room tín dụng cho các ngân hàng.

Ví dụ, đầu năm 2022, hạn mức tăng trưởng tín dụng của ngân hàng X là 9%, ngân hàng X có quy mô tín dụng là 150.000 tỷ đồng trong năm 2021. Như vậy, trong năm 2022, ngân hàng X được phép cấp tín dụng tối đa là 150.000 x 109% = 163.000 tỷ đồng.

Hạn mức cấp tín dụng được quy định thế nào?

Giới hạn cấp tín dụng là khả năng của ngân hàng (bên cho vay) trong phạm vi tài chính nhất định, thoả thuận, cam kết cung cấp nguồn tài chính cho bên vay. Giới hạn cấp tín dụng của từng ngân hàng phụ thuộc vào vốn tự có của ngân hàng hoặc các tổ chức tín dụng khác.

Hạn mức cấp tín dụng, theo quy định tại Điều 128 Luật các tổ chức tín dụng năm 2010 và Luật số 17/2017/sửa đổi, bổ sung năm Luật các tổ chức tín dụng được quy định như sau:

Đối với các ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, quỹ tín dụng nhân dân và các tổ chức tài chính vi mô - đây là một trong các loại hình tổ chức tín dụng được thành lập dưới hình thức công ty TNHH nhằm thực hiện một số hoạt động ngân hàng để đáp ứng nhu cầu của khách hàng cá nhân, hộ gia đình thu nhập thấp, doanh nghiệp siêu nhỏ:

- Tổng mức dư nợ cấp tín dụng đối với 1 khách hàng tối đa không vượt quá 15% vốn tự có.

- Tổng mức dư nợ cấp tín dụng cho 1 khách hàng và người có liên quan không vượt quá 25% vốn tự có.

Đối với các tổ chức tín dụng phi ngân hàng, tổng mức dư nợ cấp tín dụng đối với một khách hàng không vượt quá 25% vốn tự có và không quá 50% đối với khách hàng và người có liên quan.

Theo quy định tại khoản 3, khoản 4 Điều 128, mức dư nợ cấp tín dụng này chỉ bao gồm khoản vay tín dụng, tổng mức mua, đầu tư vào trái phiếu do khách hàng, người có liên quan của khách hàng đó phát hành.

Các trường hợp không được cấp tín dụng, hạn chế cấp tín dụng được quy định tại Điều 126, 127 Luật các tổ chức tín dụng 2010.

Áp Room tín dụng cho mỗi ngân hàng

Việc áp room tín dụng nhằm mục tiêu kiểm soát việc tăng trưởng và chất lượng tín dụng trong hệ thống ngân hàng.

Kiểm soát tốc độ tăng trưởng tín dụng

Tốc độ tăng trưởng tín dụng từng chạm ngưỡng 30-50% khi chưa có sự can thiệp của room tín dụng. Mức tăng trưởng này vượt quá khả năng quản trị của các NHTM gây ra nhiều hệ lụy cho ngành tài chính như lạm phát, mất cân đối vốn, mất khả năng thanh toán. Việc đặt ra room tín dụng là cần thiết nhằm

Đảm bảo chất lượng tín dụng

Room tín dụng giúp các NHTM ý thức được khả năng cho vay là có giới hạn nên sẽ cẩn trọng hơn khi lựa chọn khách hàng, đặt ra các tiêu chuẩn cho vay chặt chẽ và ưu tiê hồ sơ minh bạch, từ đó hạn chế phát sinh nợ xấu.

Ở phía người vay là cá nhân, tổ chức có hiểu biết về room tín dụng sẽ hiểu rằng ngân hàng chỉ có thể cho vay trong một giới hạn nhất định, từ đó cẩn trọng về số tiền vay cũng như phương thức sử dụng.

Bên cạnh đó, NHNN cũng có chính sách siết room tín dụng nhằm hạn chế sự tăng trưởng quá mức của một số ngành như chứng khoán hay bất động sản.

Hết room tín dụng là gì?

Hết room tín dụng, hay cũng có thể gọi là cạn room tín dụng - để chỉ trường hợp ngân hàng đã sử dụng hết giới hạn tín dụng mà NHNN quy định trước đó và không thể tiếp tục cho vay.

Việc ngân hàng hết room tín dụng gây ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của ngân hàng cũng như các cá nhân, tổ chức có nhu cầu vay tín dụng.

Như đã đề cập ở trên, tỷ lệ phân phối room tín dụng là bao nhiêu được NHNN đưa ra dựa trên sức khỏe tài chính của hiệu quả quản lý tín dụng của từng ngân hàng. Nếu NHTM được phân chia mức tỷ suất tăng trưởng tín dụng thấp hơn so với cùng kỳ năm ngoái hoặc thấp hơn các NHTM trong cùng hệ thống thì có thể hiểu rằng ngân hàng đó có mức rủi ro tài chính cao hơn trong quá khứ so với đối thủ cạnh tranh cùng mạng lưới.

Rủi ro này có thể đến từ việc ngân hàng cho vay lớn hơn nhiều lần so với vốn chủ sở hữu hoặc cũng có thể do ngân hàng cho vay tập trung vào các ngành có rủi ro cao như bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp…

Nới room tín dụng là gì?

NHNN thường sẽ áp room tín dụng cho từng NHTM để quản lý rủi ro trong hệ thống NHTM liên quan đến việc cấp tín dụng, tránh trường hợp NHTM có quá ít vốn nhưng lại cho khách vay quá nhiều. Khi hết room tín dụng, NHTM không thể cho khách vay nữa, lúc này, các ngân hàng hết room tín dụng có thể yêu cầu NHNN nới room tín dụng. Nhu cầu này có được đáp ứng hay không còn tùy thuộc vào quá trình rà soát, kiểm tra của NHNN.

Như vậy, nới room tín dụng ngân hàng hiểu đơn giản là việc NHNN tăng mức giới hạn cho vay của NHTM, đồng nghĩa với việc NHTM sẽ được pháp cho vay vượt quá hạn mức tín dụng. Tuy nhiên, không phải ngân hàng nào cũng đều được nới room tín dụng như nhau. Những ngân hàng có vốn chủ sở hữu lớn, quản trị rủi ro thường được cấp hạn mức tín dụng cao hơn.

NHNN nới room tín dụng cho các ngân hàng để đạt được mục tiêu điều hành chính sách tiền tệ.

Ngân hàng nhà nước nới room tín dụng dựa trên 2 cơ sở chính:

Thứ nhất xác định theo hoạt động của từng tổ chức tín dụng khi được đánh giá dựa trên các tiêu chí và cách tính điểm chi tiết tại Thông tư 52/2018/TT-NHNN.

Thứ hai là theo định hướng, chủ trương của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước. Bao gồm tiêu chuẩn hạ lãi suất cho vay để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp, tiêu chí tín dụng tập trung vào lĩnh vực đầu tư BĐS, trái phiếu, tiêu chí TCTD tham gia hỗ trợ xử lý các ngân hàng yếu kém… để làm cơ sở để nâng hoặc hạ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho các TCTD trong quá trình điều chỉnh/phân bổ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho từng tổ chức tín dụng.

Cập nhật room tín dụng của các ngân hàng năm 2022

Ngân hàng nhà nước nới room tín dụng cho khoảng 18 NHTM. Nhìn chung, các ngân hàng được nới room tín dụng là các ngân hàng có cơ cấu và hoạt động tín dụng lành mạnh, cơ cấu lại các tổ chức tài chính kém hiệu quả.

18 NHTM được cấp thêm hạn mức tín dụng chiếm khoảng 80% tín dụng toàn hệ thống. Cụ thể, các NHTM đã thông báo điều chỉnh hạn mức tín dụng như TPBank 1,2%, Vietcombank 2,7%; VIB 3%, OCB 3,1%; SHB 3,2%; MB 3,2%; Agribank 3,5%; Sacombank 4%... Đáng chú ý, STB được hạn mức cao nhất là 4%, cao hơn kỳ vọng của thị trường.

Các ngân hàng được nới room tín dụng.
Các ngân hàng được nới room tín dụng.

Nhóm chuyên gia trong ngành dự báo hạn mức tín dụng mới sẽ đưa tổng tăng trưởng tín dụng đạt khoảng 13% vào cuối năm, tiệm cận với mục tiêu mà NHNN đặt ra hồi đầu năm là 14%. Điều đó cho thấy viêc có thêm đợt nới tín dụng tiếp theo trong năm 2022 là vô cùng hạn chế.

Tuy nhiên, ngày 6/10, NHNN tiếp tục cấp thêm hạn mức tín dụng cho 4 ngân hàng đã tham gia tái cơ cấu ngân hàng yếu kém theo chủ trương của NHNN là VCB, MBB, HDB, VPB.

VPBank nhận nhiệm vụ hỗ trợ GPBank; MB được giao hỗ trợ Ocean Bank; HDBank nhận nhiệm vụ hỗ trợ Dong A Bank và Vietcombank được giao hỗ trợ CBBank.

Đây đều là những ngân hàng đã từng được nới room tín dụng lần đầu vào hồi tháng 9 và đây là lần tăng hạn mức thứ 2 dành riêng cho 4 ngân hàng này.

Cụ thể, VCB được cấp thêm hạn mức tín dụng với tỷ lệ 0,9%, đưa hạn mức tín dụng cả năm của ngân hàng này lên 18,6%.

MBB được tăng thêm 5% hạn mức tín dụng, đưa tổng hạn mức được cấp đến thời điểm này lên 23,2%.

HDB được tăng thêm room tín dụng với tỷ lệ 5,1%, đưa tổng hạn mức tín dụng của ngân hàng lên 23,5%.

VPB được tăng thêm đến 11,5% nâng tổng hạn mức tăng trưởng tín dụng của VPB trong năm 2022 lên 27,2% - cao hơn năm ngoái là 20,2%.

Nếu tính theo con số tuyệt đối thì VCB được thêm hạn mức 9.000 tỷ đồng, MBB thêm 20.000 tỷ đồng, HDB xấp xỉ 11.000 tỷ đồng và VPB được cho vay thêm gần 45.000 tỷ đồng.

Danh sách các ngân hàng được nới room tín dụng và room tín dụng của các ngân hàng 2022 được cập nhật trong bảng dưới đây.

Như vậy, sau đợt điều chỉnh lần thứ 2, sẽ có thêm khoảng 83.500 tỷ đồng được đưa vào nền kinh tế và room tín dụng toàn thị trường đã đạt khoảng 13,6%, gần đạt đến giới hạn cuối cùng mà NHTM đề ra hồi đầu năm. Trước đó, NHNN nhiều lần khẳng định sẽ chỉ phân bổ lại hạn mức tín dụng trong giới hạn 14% chứ không tăng thêm nhằm kiểm soát lạm phát, đảm bảo an toàn hệ thống lên hàng đầu.

 

Nhã Linh

Ý kiến bạn đọc


Lời cảm ơn của gia đình Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

Chiều 26/7, ông Nguyễn Trọng Trường, đại diện gia đình Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đọc Lời cảm ơn của gia đình Tổng Bí thư tại Lễ Truy điệu.

Bức tâm thư của Phu nhân Tổng Bí thư Lào gửi Phu nhân Tổng Bí thư

(VnMedia) - VnMedia xin đăng tải toàn văn bức tâm thư của Phu nhân Tổng Bí thư Lào Naly Sisoulith gửi Phu nhân Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Ngô Thị Mận.

Nhớ về một người Cộng sản chân chính

(VnMedia)- Mỗi khi nghĩ về Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là trong tôi hiện lên hình ảnh một người Cộng sản chân chính. Và, lúc này, tôi lại nhớ đến câu chuyện mẹ tôi vẫn kể trong những năm tháng bà còn sống về cha tôi - một người Cộng sản...

Cảnh báo chiêu trò lừa đảo tuyển người mẫu, cầu thủ nhí trên không gian mạng

(VnMedia) - Bộ Công an vừa phát đi cảnh báo về chiêu trò lừa đảo tuyển mẫu nhí, cầu thủ nhí, người đại diện thương hiệu nhằm chiếm đoạt tài sản qua không gian mạng.

Giá vàng đảo chiều tăng mạnh

(VnMedia) - Chốt phiên giao dịch rạng sáng nay (24/7), giá vàng giao ngay tại thị trường New York đã đảo chiều tăng mạnh hơn 13 USD/ounce. Trong nước, chiều qua, giá vàng miếng SJC vẫn duy trì ở mốc gần 80 triệu đồng/lượng ở chiều bán ra.