- Theo dự báo trong kịch bản Việt Nam và thế giới có thể kiểm soát được dịch bệnh Covid-19 kể từ giữa quý II/2020 trở đi, điểm đáy về tăng trưởng trong nước sẽ là quý 2 và tăng trưởng GDP sẽ hồi phục dần trong quý III và quý IV, đưa mức tăng trưởng GDP cả năm 2020 sẽ ở mức 3,8-4,2%.

GDP quý 1 tăng thấp nhất trong 10 năm

Theo Tổng cục Thống kê, tăng trưởng GDP quý I/2020 của Việt Nam ước tính chỉ tăng 3,82% so với cùng kỳ năm trước - mức tăng thấp nhất trong 10 năm trở lại đây. 

Sự sụt giảm mạnh diễn ra ở cả ba khu vực kinh tế. Cụ thể, khu vực nông - lâm - thủy sản chỉ tăng 0,08%, trong đó, ngành nông nghiệp tăng trưởng âm 1,17%, ngành lâm nghiệp tăng 5,03% nhưng chiếm tỷ trọng thấp, ngành thủy sản tăng 2,79%. Khu vực công nghiệp và xây dựng chỉ tăng 5,15%, trong đó ngành khai khoáng tăng trưởng âm 3,18% trong khi ngành công nghiệp chế biến chế tạo (động lực chính của GDP) chỉ tăng 7,12% (thấp hơn nhiều mức tăng 12,3% của cùng kỳ năm 2019). Khu vực dịch vụ với tỷ trọng lớn nhất trong GDP (43%) cũng chỉ tăng 3,27% trong quý I/2020, giảm một nửa so với mức tăng 6,5% của cùng kỳ năm 2019.

Xét về phía cầu, mức tăng trưởng thấp hơn so với cùng kỳ diễn ra ở cả tiêu dùng hộ gia đình, vốn đầu tư và xuất khẩu. Tiêu dùng cuối cùng chỉ tăng 3,07% trong Q1/2020 so với mức 7,09% của cùng kỳ năm ngoái. Về vốn đầu tư, tích lũy tài sản chỉ tăng 2,2%, bằng khoảng 1/3 so với mức tăng 6,2% của Q1/2019. Xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ trong Q1/2020 tăng 1,59% - thấp hơn nhiều mức tăng 6,81% cùng kỳ năm 2019.

Theo Báo cáo chiến lược vĩ mô và thị trường quý 1/2020 của công ty Cổ phần Chứng khoán Bảo Việt, con số tăng trưởng GDP 3,82% trong quý I chỉ là mức ước tính do thời điểm thu thập số liệu chưa hết tháng 3 và đây là mức so sánh cùng kỳ, chứ không phải so sánh theo quý nên chưa thể hiện rõ mức sụt giảm GDP của Việt Nam do dịch bệnh. 

“Các động thái “giãn cách xã hội” quyết liệt của Chính phủ trong suốt tháng 4/2020 sẽ vẫn khiến tăng trưởng GDP của Việt Nam trong quý 2/2020 chịu ảnh hưởng tiêu cực mạnh hơn so với quý 1, đặc biệt là khu vực dịch vụ”, báo cáo của Công ty cổ phần chứng khoán Bảo Việt nhận định. 

Trong kịch bản cơ sở, báo cáo của Công ty cổ phần chứng khoán Bảo Việt cho rằng Việt Nam và thế giới có thể kiểm soát được dịch bệnh Covid-19 kể từ giữa quý II/2020 trở đi. Trong đó, báo cáo thiên về khả năng Việt Nam sẽ khống chế dịch thành công (khoảng cuối tháng 4) trước Mỹ và châu Âu (cuối tháng 5, đầu tháng 6). Khi đó, các hoạt động kinh tế trong nước như bán lẻ, du lịch, văn hóa giải trí… có thể dần được nối lại trước trong khi hoạt động giao thương với các nước Mỹ và châu Âu sẽ hồi phục theo sau nhưng tốc độ sẽ chậm. 

“Trong kịch bản này, điểm đáy về tăng trưởng sẽ là quý 2 và tăng trưởng GDP sẽ hồi phục dần trong quý III và quý IV, đưa mức tăng trưởng GDP cả năm 2020 sẽ ở mức 3,8 - 4,2%”, báo cáo của Công ty cổ phần chứng khoán Bảo Việt nhận định.

Lạm phát hạ nhiệt do ảnh hưởng của dịch bệnh

Cũng tại Báo cáo chiến lược vĩ mô và thị trường quý 1/2020 của công ty Cổ phần Chứng khoán Bảo Việt cho thấy, sau khi tăng mạnh trong các tháng cuối năm 2019, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, giá xăng dầu thế giới giảm mạnh và nguồn cung thực phẩm dồi dào đã khiến mức tăng của chỉ số CPI dần có xu hướng hạ nhiệt trong 2 tháng cuối quý I. Đặc biệt, mức giảm của CPI trong tháng 3 là tương đối mạnh (-0,72%).

Với kết quả trên, chỉ số CPI vào cuối tháng 3/2020 đã tăng 4,87% so với cùng kỳ năm 2019 trong khi CPI bình quân trong cả quý I/2020 tăng 5,56% so với cùng kỳ. Mặc dù còn ở mức khá cao nhưng so với mức đỉnh (tăng 6,43%) vào thời điểm cuối tháng 1/2020 thì những mức tăng trên đã hạ nhiệt đáng kể.

Về lý thuyết, dịch bệnh Covid đang gây ra cả cú sốc cung và cú sốc cầu cho nền kinh tế. Tuy nhiên, từ góc độ CPI hạ nhiệt thì có thể thấy, tác động từ cú sốc cầu đang có phần lấn át cú sốc cung. 

Theo đánh giá của Công ty cổ phần chứng khoán Bảo Việt, lạm phát trong tháng 4 có thể sẽ còn tiếp tục giảm do quyết định giảm mạnh giá xăng dầu của Bộ Công thương vào cuối tháng 3 vừa qua. Theo đó, mức giảm mạnh nhất thuộc về xăng RON95 với 4.252 đồng/lít, kế đến là xăng E5RON92 với 4.100 đồng/lít. 

Với tỷ trọng chiếm gần 5% trong rổ tính CPI, công ty Cổ phần Chứng khoán Bảo Việt cho rằng, chỉ tính riêng mức giảm 25% của giá xăng trong nước có thể tác động khiến CPI tháng 4 giảm trên 1% so với tháng 3 (chưa tính đến diễn biến các nhóm hàng khác). Ngoài ra, giá điện cũng được giảm 10%.

Diễn biến bất ngờ từ dịch Covid khiến giá các mặt hàng hạ nhiệt nhanh chóng so với cuối năm 2019, đặc biệt là giá xăng dầu, thực phẩm, điện, văn hóa, du lịch và giải trí. Thậm chí, giá các nhóm hàng do nhà nước quản lý như y tế, giáo dục nhiều khả năng cũng sẽ được hoãn lộ trình tăng giá trong năm nay. “Lạm phát trung bình cho cả năm 2020 sẽ ở mức 3 - 3,5% (thay cho mức 4% trong các dự báo trước đây). Trong khi đó, dự báo lạm phát vào thời điểm cuối năm 2020 cũng được điều chỉnh về mức 2 - 2,5% (thay cho mức 3,2 - 3,6% trước đây)”, công ty Cổ phần Chứng khoán Bảo Việt dự báo.

Minh Ngọc