- Trong năm 2020, bối cảnh kinh tế khó khăn, diễn biến dịch bệnh phức tạp, khối lượng công việc liên quan đến hoàn tất cơ sở pháp lý của Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA) nhiều và gấp rút, nên phải đẩy nhanh để không bỏ lỡ cơ hội. Đây cũng chính là nhiệm vụ chủ chốt Bộ Công Thương phải làm gấp.
Thông tin trên được đưa ra tại cuộc họp giữa Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh với các đơn vị trong Bộ (Vụ Chính sách thương mại đa biên, Cục Xuất nhập khẩu, Cục Phòng vệ thương mại, Cục Xúc tiến thương mại…) về công tác chuẩn bị triển khai thực hiện EVFTA khi Hiệp định được Quốc hội Việt Nam chính thức phê chuẩn.
Tại cuộc họp, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh yêu cầu Vụ Chính sách thương mại đa biên là đầu mối xây dựng lộ trình cụ thể, phối hợp với Bộ, ngành để sớm hoàn tất hồ sơ, khuôn khổ pháp lý, những cam kết cụ thể từ phía Việt Nam khi vào sân chơi chung EU. Bởi nếu Hiệp định EVFTA được Quốc hội Việt Nam thông qua và kịp làm thủ tục thông báo với Liên minh châu Âu thì có thể ngay từ ngày 1/7/2020, hiệp định sẽ chính thức có hiệu lực.
Báo cáo tại cuộc họp, ông Lương Hoàng Thái, Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên - Bộ Công Thương cho biết, việc Nghị viện châu Âu phê chuẩn EVFTA ngày 12/2 vừa qua đã khẳng định vai trò và vị thế chính trị quan trọng của Việt Nam trên trường quốc tế.
Theo quy định, Hiệp định EVFTA sẽ có hiệu lực vào ngày đầu tiên của tháng thứ hai sau tháng mà các Bên đã thông báo cho nhau về việc hoàn thành các thủ tục pháp lý tương ứng để Hiệp định này có hiệu lực. Các Bên cũng có thể thỏa thuận với nhau để lựa chọn một ngày khác để đưa Hiệp định vào thực thi.
Theo quy định của Luật Điều ước quốc tế 2016, quy trình phê chuẩn Hiệp định EVFTA có 3 bước gồm: (1) Bộ Công Thương trình hồ sơ phê chuẩn liên Chính phủ sau khi đã lấy ý kiến của các Bộ, ngành; (2) Chính phủ trình hồ sơ lên Chủ tịch nước; và (3) Chủ tịch nước trình hồ sơ lên Quốc hội xem xét việc phê chuẩn.
Ông Lương Hoàng Thái cho biết, trong công tác thực thi có hai nhiệm vụ lớn Bộ Công Thương cần phải tiến hành ngay trong thời gian tới, đó là xây dựng văn bản quy phạm pháp luật và xây dựng Dự thảo Chương trình hành động của Chính phủ, xây dựng Kế hoạch công tác của Bộ Công Thương về việc thực thi Hiệp định EVFTA.
Đối với xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, ông Lương Hoàng Thái đề xuất các đơn vị trong Bộ sớm soạn thảo các văn bản lấy ý kiến của cộng đồng doanh nghiệp, người dân để chủ động sẵn sàng đưa các văn bản vào thực thi khi đã được phê chuẩn.
Đối với xây dựng Dự thảo Chương trình hành động của Chính phủ và Kế hoạch công tác của Bộ Công Thương về việc thực thi Hiệp định EVFTA, phải có sự tham gia đồng bộ của các Bộ, ngành, địa phương, cộng đồng doanh nghiệp để ban hành chính sách hiệu quả.
Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh nhấn mạnh vào 3 nhóm vấn đề lớn cần phải tập trung: Hoàn tất cơ sở pháp lý; Phối hợp với EU để thúc đẩy và vận hành Hiệp định; Tổ chức và triển khai Hiệp định trong năm 2020.
Trong năm 2020, bối cảnh kinh tế khó khăn, diễn biến dịch bệnh phức tạp, khối lượng công việc liên quan đến hoàn tất cơ sở pháp lý của Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA) nhiều và gấp rút, nên phải đẩy nhanh để không bỏ lỡ cơ hội. Đây cũng chính là nhiệm vụ chủ chốt Bộ Công Thương phải làm gấp.
Bộ trưởng yêu cầu Vụ Chính sách thương mại đa biên làm rõ cơ chế vai trò của các cơ quan đầu mối trong việc phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương hoàn thiện cơ chế, chính sách thực thi Hiệp định để báo cáo Thủ tướng. "Các đơn vị phải tự đánh giá lại các nhiệm vụ của mình và rà soát lại cam kết hội nhập và chương trình hành động cụ thể. “Nếu không cung cấp được chính sách pháp luật tốt thì chúng ta sẽ không thể kịp trong tháng 7 - khi Hiệp định đi vào thực thi” - Bộ trưởng cho hay.
Đối với lĩnh vực Xuất nhập khẩu, Bộ trưởng yêu cầu trong công tác phê chuẩn cũng như thực thi Hiệp định sắp tới phải tạo mọi điều kiện tối đa cho doanh nghiệp, giảm thiểu thủ tục hành chính; cũng như đánh giá những tác động cụ thể tới từng nhóm mặt hàng, từng ngành nghề, đối tượng cụ thể, cũng như lợi thế cạnh tranh, cơ hội có thể tiếp cận từ Hiệp định...
Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cũng yêu cầu Vụ Thị trường châu Âu - châu Mỹ cụ thể hóa được đặc điểm chỉ dẫn địa lý từng thị trường trong khu vực; trên cơ sở đó xây dựng tiêu chuẩn, định hướng, đảm bảo bền vững cho doanh nghiệp Việt Nam khi tham gia vào thị trường mới cũng như tận dụng được những lợi thế, cơ hội mà Hiệp định mang lại; đồng thời cần có định hướng rõ cho cộng đồng doanh nghiệp những quy định, quy chuẩn về chỉ dẫn địa lý và sức ép cạnh tranh mà doanh nghiệp đối mặt khi thực hiện Hiệp định.
Với Hiệp định EVFTA, Việt Nam là nước đang phát triển đầu tiên ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương có quan hệ thương mại tư do với EU. Điều này khẳng định vai trò và vị thế địa - chính trị quan trọng của Việt Nam trong khu vực, khẳng định Việt Nam - từ quốc gia đi sau trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, lần đầu tiên đã vươn lên trở thành nước đi đầu.
Hiện nay, EU là một trong số thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, với kim ngạch xuất khẩu sang thị trường này năm 2019 đạt 41,48 tỉ USD và nhập khẩu đạt 14,91 tỉ USD. Do vậy, Hiệp định sẽ giúp chúng ta có điều kiện thúc đẩy xuất khẩu, đa dạng hóa thị trường, thu được giá trị gia tăng cao hơn thông qua việc thiết lập các chuỗi cung ứng mới.
Đặc biệt, trong bối cảnh tình hình chính trị - an ninh thế giới và khu vực đang thay đổi nhanh chóng, diễn biến phức tạp, Hiệp định EVFTA vừa giúp Việt Nam có điều kiện nâng cao nội lực để ứng phó, vừa giúp củng cố vị thế để thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa đi đôi với củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh.
Yến Nhi
