- Khó có thể khẳng định là mất thời gian bao lâu để xét nghiệm nồng độ cồn trở nên âm tính, bởi trên thực tế, có người uống rượu từ tối hôm trước nhưng sáng hôm sau trong máu vẫn có cồn. Và nếu bị cảnh sát giao thông phát hiện, việc phải nộp phạt là đương nhiên.

Luật Phòng, chống tác hại của rượu bia chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2020 với nhiều điểm tiến bộ nhằm mục đích làm giảm lượng tiêu thụ rượu bia, giảm tác hại của loại đồ uống có cồn này. Đáng chú ý nhất đối với Luật này là việc cấm hoàn toàn việc sử dụng rượu, bia khi điều khiển phương tiện giao thông, từ xe đạp, xe máy, công nông… cho đến ô tô, tàu thủy, tòa hỏa…

Mức phạt được quy định chi tiết tại Nghị định của Chính phủ cũng được đánh giá là đủ sức răn đe, khi dù chỉ uống một chút xíu rượu cũng có thể bị phạt tiền triệu, ngay cả với người đi xe đạp hay xe máy. Với ô tô thì còn cao hơn nhiều lần. Nếu uống vài lon bia, số tiền bị phạt lên đến hàng chục triệu đồng.

Trong khi đó, thói quen ghé quán nhậu “làm vài cốc bia” sau khi rời nhiệm sở là thói quen của nhiều người.

Nếu chủ động tham gia một bữa tiệu, một cuộc nhậu thì họ có thể để xe ở nhà để đi bằng taxi, xe ôm…, nhưng cái kiểu đi làm về rủ nhau làm vài cốc bia, chén rượu thì không biết vứt xe ở đâu? Những người có thói quen ngày nào cũng ghé quán nhậu chẳng lẽ ngày nào cũng đi xe ôm, taxi? Với những người này, chắc chắn sẽ phải thay đổi thói quen la cà nhậu nhẹt nếu không muốn bị mất cả tháng lương chỉ với một lần bị “tóm dính”.

Tuy nhiên, ngay cả với những người có ý thức, không tham gia giao thông ngay sau khi nhậu thì khả năng bị phạt vẫn rất cao, thậm chí cả với người uống bia rượu từ… tối hôm trước.

Trao đổi về việc đưa Luật phòng chống tác hại của rượu bia vào cuộc sống, trước hết, ThS Nguyễn Trung Nguyên, Phụ trách Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai khẳng định, những quy định của Luật Phòng chống tác hại của rượu, bia hoàn toàn đúng về mặt khoa học vì bất kể nồng độ rượu nào, kể cả nồng độ rượu thấp thì cũng ít nhiều làm ảnh hưởng đến thần kinh.

Về câu hỏi mà nhiều người đang băn khoăn, đó là uống rượu sau bao lâu thì không còn trong máu nữa (xét nghiệm trở nên âm tính) và lái xe an toàn, BS Nguyên khẳng định “rất khó xác định được cụ thể”.

Theo BS Nguyên, thời gian từ lúc uống rượu đến khi để xét nghiệm âm tính khi kiểm tra phụ thuộc rất nhiều yếu tố.

“Đầu tiên là phụ thuộc vào lượng rượu mình uống, nồng độ rượu mình uống. Nếu uống càng nhiều thì nồng độ càng cao. Cơ thể hấp thu nhanh nhất là rượu 20 độ. Với một số trường hợp khác như uống lúc đói thì hấp thụ rượu càng nhanh. Người nào uống kéo dài, uống triền miên thì rượu tồn tại trong người sẽ lâu hơn. Một số trường hợp cá biệt thì phụ thuộc vào cơ thể”, BS Nguyên nói.

BS Nguyên đưa ra lời khuyên: “Mọi người cần phải hạn chế tối đa số lần uống rượu, hạn chế tối đa lượng rượu uống mỗi lần vì có những người uống rượu tối hôm trước mà tối hôm sau vẫn còn dương tính trong máu và hơi thở.”

Với việc một số loại đồ uống như socola, hoa quả lên men, dạng thuốc siro cảm cúm, dung dịch sát trùng, viên sát trùng miệng, họng… có một chút ethanol hay một số thức ăn nguồn gốc tinh bột, đường, nếu bảo quản không tốt, tồn lưu dài thì cũng có thể lên men, tạo ra lượng cồn trong hơi thở..., BS Nguyên cho rằng, người dân nên yên tâm vì lực lượng xử lý hành vi vi phạm đều có quy trình làm việc xét nghiệm sàng lọc ban đầu, nếu cần có thể xét nghiệm lần hai. Ở một số nước, test sàng lọc ban đầu nếu dương tính họ sẽ làm bước hai.

Tuy nhiên, BS Nguyên cho rằng, tốt nhất là sau khi ăn phải những đồ ăn thức uống có ethanol, dù ít thì cũng nên đợi ít nhất khoảng 15- 30 phút rồi hãy tham gia giao thông.

“Nếu không may bị kiểm tra mà có một chút ethanol trong hơi thở thì cũng sẽ rườm rà hơn một chút”, BS Nguyên cảnh báo.

Còn theo bà Trần Thị Trang, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế (thành viên Ban Soạn thảo Luật phòng, chống tác hại của rượu bia), thời gian để cơ thể âm tính với nồng độ cồn sau khi uống rượu bia không chỉ phụ thuộc vào lượng tiêu thụ mà còn ảnh hưởng bởi đặc điểm sinh học, thể trạng của từng cá nhân.

Theo đó, ở người có cơ chế chuyển hóa bình thường, sau 1 giờ, gan sẽ dung nạp và chuyển hóa hết một đơn vị cồn (tương đương với 2/3 lon bia 330 ml nồng độ 5%, 100 ml rượu vang nồng độ cồn 13,5%, 30 ml rượu mạnh nồng độ cồn 40%). Tuy nhiên, để hết hoàn toàn một đơn vị cồn, cơ thể còn phải mất từ 1-2 giờ tiếp theo.

“Như vậy, khi uống một đơn vị cồn, người khỏe mạnh phải mất từ 2-3 giờ cơ thể mới trở về trạng thái bình thường. Những người có chức năng gan suy yếu hoặc cơ thể chuyển hóa chậm, thời gian sẽ lâu hơn” - bà Trang khuyến cáo. Bà Trang cũng cảnh báo, thông thường, trong các cuộc nhậu, số lượng uống vượt xa con số một đơn vị cồn. Do đó, để có thể tự lái xe và không bị phạt, người uống cần rất nhiều thời gian để nồng độ cồn trong cơ thể về mức âm tính.

Có thể thấy, mục đích của Luật phòng, chống tác hại của rượu bia không chỉ là việc lái xe an toàn, không xảy ra tai nạn giao thông, bởi tác hại của rượu bia là vô cùng nhiều đối với mọi mặt của đời sống, từ kinh tế đến an ninh trật tự, bạo lực gia đình, sức khỏe, văn hóa...

Do vậy, những nhà làm luật hy vọng rằng, trước hết, việc xử phạt với những người uống rượu bia khi điều khiển phương tiện giao thông sẽ dần dần làm thay đổi thói quen uống rượu bia tràn lan, uống bất kể ở đâu, lúc nào... của người Việt hiện nay.