- An toàn thông tin, an ninh mạng đã và đang trở thành một trong những thách thức, vấn đề đặc biệt quan trọng khi mọi mặt hoạt động kinh tế, xã hội đều sử dụng mạng Internet. Trong đó, lạm dụng tên miền (DNS Abuse) là vấn đề “nóng”, đang được cả thế giới quan tâm. Việc xử lý lạm dụng tên miền là vấn đề cốt yếu trong việc bảo đảm an toàn, tin cậy cho các hoạt động trực tuyến trên Internet.

Nhằm mang đến một môi trường không gian mạng an toàn, tin cậy, Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC) xây dựng và triển khai Cổng tiếp nhận phản ánh lạm dụng tên miền, để các cá nhân, tổ chức gửi báo cáo, phản ánh các hành vi lạm dụng tên miền, qua đó các cơ quan quản lý có nguồn thông tin và các biện pháp thích hợp để xử lý, làm sạch môi trường mạng.

Lạm dụng tên miền (DNS Abuse) là vấn đề an ninh mạng phức tạp toàn cầu

Với sự bùng nổ của công nghệ, Internet có vai trò đặc biệt quan trọng trong mọi hoạt động phát triển kinh tế, xã hội. Các dịch vụ trên Internet như web, email... được sử dụng thường xuyên hàng ngày đều gắn với tên miền (domain name), và cần có hoạt động của hệ thống máy chủ tên miền (DNS)…

Hệ thống DNS là hệ thống thiết yếu, được ví như “trái tim của Internet”, quyết định đến hoạt động của mạng Internet: trả lời các thông tin về địa chỉ IP và tên miền sử dụng trong hầu hết các giao dịch, kết nối, sử dụng dịch vụ trên không gian mạng. Điều này đồng nghĩa “sức khỏe” của hệ thống DNS cần được hết sức chú trọng, nâng cao tin cậy, an toàn.

Lạm dụng tên miền (DNS Abuse) là bất kỳ hoạt động nào sử dụng các kỹ thuật, phương thức tấn công liên quan đến tên miền hoặc hệ thống máy chủ tên miền (DNS) trên môi trường mạng để thực hiện các hành vi, hoạt động lừa đảo, có hại hoặc bất hợp pháp.

Theo số liệu thống kê mới nhất của DAAR  (Hệ thống Báo cáo hoạt động lạm dụng tên miền của Tổ chức quản lý tên miền và số quốc tế - ICANN), tính đến hết tháng 02/2024 hệ thống đã phân tích, thống kê với hơn 219 triệu tên miền, trong đó có 1.440.020 tên miền có liên quan đến các hình thức lạm dụng DNS phổ biến như: lừa đảo trực tuyến (phishing, pharming), mã độc (malware), máy tính ma (botnet) và thư rác (spam).

Lạm dụng tên miền (DNS Abuse) đang trở thành vấn đề “nóng” trong việc đảm bảo an toàn, tin cậy của Internet, đây cũng là chủ đề được trao đổi và thảo luận nhiều trong các kỳ họp của Tổ chức quản lý tên và số toàn cầu (ICANN), các sự kiện, hội thảo quốc tế về hạ tầng DNS, phát triển Internet an toàn, bền vững…

Trung tâm Internet Việt Nam triển khai Cổng tiếp nhận phản ánh lạm dụng tên miền (DNS Abuse Report Portal)

Bước vào kỉ nguyên số, với xu hướng Internet kết nối vạn vật, tên miền “.vn” mang sứ mệnh tạo dựng niềm tin, phát triển thương hiệu trực tuyến cho cộng đồng Internet Việt Nam. Tính đến đầu tháng 5/2024, tên miền quốc gia Việt Nam “.vn” có tổng lượng đăng ký sử dụng đạt 611.597, đứng thứ 2 khu vực ASEAN, top 10 châu Á - Thái Bình Dương.

Để góp phần tạo dựng một không gian mạng an toàn, tin cậy, Cổng tiếp nhận phản ánh lạm dụng tên miền do VNNIC phát triển cung cấp cho cá nhân, tổ chức sử dụng để báo cáo hành vi lạm dụng trực tuyến liên quan đến tên miền, bao gồm cả tên miền quốc gia “.vn”, và tên miền quốc tế.

Cổng tiếp nhận phản ánh lạm dụng tên miền là công cụ hỗ trợ hiệu quả để bảo vệ cộng đồng Internet Việt Nam khỏi nguy cơ mất an toàn thông tin mạng, làm sạch không gian mạng, tạo niềm tin cho người dùng, thúc đẩy đưa hoạt động của xã hội lên môi trường số.

Thông qua việc tích cực hưởng ứng sử dụng hệ thống, thực hiện việc phản ánh, báo cáo tên miền bị lạm dụng, tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động Internet sẽ giúp cơ quan quản lý nhà nước xây dựng cơ sở dữ liệu tên miền bị lạm dụng, phân tích hành vi, từ đó đưa ra các cảnh báo, khuyến nghị và biện pháp xử lý ngăn chặn, bảo đảm an toàn DNS, vì một Internet “Xanh-Sạch”.

Cổng tiếp nhận phản ảnh lạm dụng tên miền chính thức đi vào hoạt động từ ngày 14/5/2024. Người sử dụng truy cập Website tại địa chỉ: https://baocaolamdungdns.vnnic.vn/ hoặc https://dnsabuse.vnnic.vn, thực hiện các bước theo hướng dẫn để báo cáo các tên miền bị lạm dụng, đồng thời tìm hiểu thêm thông tin hướng dẫn về các loại hình lạm dụng tên miền.

Năm 2023, để góp phần phòng ngừa, ngăn chặn các hoạt động lừa đảo, vi phạm pháp luật trên không gian mạng, Trung tâm Internet Việt Nam -VNNIC cũng xây dựng và triển khai Cổng tra cứu thông tin tên miền để hỗ trợ người dân, tổ chức, doanh nghiệp nhận diện, xác thực nguồn thông tin chính thức trên môi trường mạng.

Trước khi sử dụng dịch vụ, giao dịch trên Internet, người dân, tổ chức, doanh nghiệp có thể tra cứu thông tin website, tên miền bằng cách thực hiện nhắn tin miễn phí tới tổng đài 156 hoặc tra cứu trực tiếp tại Website https://tracuutenmien.gov.vn.

Khuyến khích hoạt động khởi nghiệp, phát triển kinh tế số thông qua ưu đãi về phí, lệ phí đăng ký sử dụng:

• Ưu đãi về phí, lệ phí 0 đồng đăng ký sử dụng tên miền dưới ID.VN với chủ thể các nhân là công dân Việt Nam trong độ tuổi từ 18 đến 23.

• Ưu đãi về phí, lệ phí 0 đồng trong đăng ký sử dụng tên miền dưới BIZ.VN với doanh nghiệp có thời gian thành lập trong vòng 1 năm tính tới thời điểm đăng ký tên miền và hộ kinh doanh có giấy chứng nhận đăng ký thành lập.

Phạm Lê