- 18 Nguyễn Du là trụ sở của Tổng cục Bưu điện trước đây, sau đó là Bộ Bưu chính Viễn thông, và nay là Bộ Thông tin và Truyền thông, mà những người trong nghề thường gọi là “Cơ quan đầu não của Ngành”. Nơi đây đã diễn ra biết bao nhiêu cuộc họp của lãnh đạo cao nhất của Ngành. Trong đó có những cuộc họp khiến những người trong cuộc không thể nào quên.

Trong những thời điểm chuyển tiếp của các giai đoạn phát triển, gắn với sự thay đổi tổ chức thì tên gọi, nội hàm của từ “Ngành” cũng đã nhiều lần thay đổi.

Bức ảnh trên là kỷ niệm về phiên họp cuối cùng (đầu tháng 7 năm 2007) của Ban cán sự đảng Bộ Bưu chính, Viễn thông (Vì từ sau đó, cuối tháng 7/2007, Bộ Thông tin và Truyền thông được thành lập, thay thế vị trí của Bộ BCVT trong hệ thống các cơ quan của Chính phủ).

Phiên họp này có ý nghĩa lịch sử, vì để chuẩn bị cho buổi làm việc với Thủ tướng Chính phủ (sau đó, vào ngày 15/7/2007, tại 18 Nguyễn Du) về những vấn đề quan trọng nhất liên quan đến chức năng, nhiệm vụ, tên gọi của Bộ để trình Quốc hội khóa XII (mới được bầu tháng 5 năm 2007) phê chuẩn. Cái tên của Bộ - cơ quan quản lý nhà nước các lĩnh vực của Ngành cũng được thảo luận khá nhiều phương án, và phương án số một được BCS Đảng lựa chọn để sẽ báo cáo trình Thủ tướng Chính phủ trước khi trình Quốc hội quyết định, là: “Bộ Công nghệ thông tin và truyền thông”.

Cái tên này là kết quả sau rất nhiều trăn trở, thảo luận rất nhiều phương án của tập thể lãnh đạo Bộ BCVT. Nó thể hiện một tầm nhìn, một khát vọng, một dự báo cho một giai đoạn mới của sự phát triển cao của Ngành sẽ phải dựa trên nền tảng cơ bản nhất, là CÔNG NGHỆ THÔNG TIN. Nó cũng thể hiện một quyết tâm phải bắt kịp thành tựu công nghệ thông tin của loài người, vì đó chính là một phương thức phát triển mới với tiềm năng không giới hạn của đất nước, có vai trò hàng đầu đưa đất nước sang một giai đoạn phát triển cao, hội nhập với văn minh nhân loại trong kỷ nguyên toàn cầu hóa.

Thực tế từ đó đến nay, sự phát triển của Ngành cũng như của đất nước đã chứng tỏ rằng, sự coi trọng vai trò của Công nghệ thông tin trong chiến lược phát triển Ngành trong tương lai đã thể hiện tầm nhìn xa, hoàn toàn đúng đắn và đầy trách nhiệm với đất nước của lãnh đạo Bộ BCVT lúc đó, đứng đầu là Bí thư BCS Đảng, Bộ trưởng Đỗ Trung Tá.

Có thể nói, Bộ BCVT chỉ tồn tại duy nhất một nhiệm kỳ, nhưng đã hoàn thành xuất sắc sứ mệnh của nó, mở ra những tiền đề rất tốt đẹp cho các thế hệ mai sau.

Có một điều ít người biết rằng, các cuộc họp Ban cán sự đảng của Bộ thường không có phóng viên báo chí tham dự. Nhưng tại phiên họp cuối cùng này của Ban cán sự đảng Bộ BCVT, ý thức được ý nghĩa đặc biệt của nó, tác giả bài báo này khi ấy làm thư ký của Ban cán sự Đảng, đã xin phép cho một phóng viên của Báo Bưu điện Việt Nam vào chụp bức ảnh này và giữ nó tới nay.

Trở lại chuyện “họp” nói trên, ngày 15 tháng 7 năm 2007, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng dẫn đầu đoàn công tác của Chính phủ đến làm việc với Bộ BCVT về các nội dung liên quan đến Bộ trước kỳ họp của Quốc hội quyết định cơ cấu Chính phủ khóa XII. 

Một chi tiết trùng hợp ngẫu nhiên khá thú vị, là thành phần lãnh đạo các Bộ đi theo Thủ tướng hôm đó toàn là các vị cùng họ (Trần). Khi Ban tổ chức giới thiệu lần lượt các vị: Trần Quốc Toản- Phó CN Văn phòng CP, Trần Văn Tuấn- Thứ trưởng Bộ Nội vụ, Trần Văn Nhung- Thứ trưởng Bộ GD, Trần Xuân Giá – Thứ trưởng Bộ KH&ĐT, Trần Xuân Hà- Thứ trưởng Bộ Tài chính, Trần Chiến Thắng - Thứ trưởng Bộ Văn hóa Thông tin thì cả hội trường đều ồ lên cười vui vẻ. 

Nhưng chi tiết quan trọng nhất tại cuộc họp tất nhiên không phải là chuyện đó. Sau khi Thủ tướng đã kết luận xong hầu hết các nội dung, đến vấn đề tên gọi của Bộ, Thủ tướng vừa cười vừa “kết” một câu “xanh dờn” : “Về tên Bộ thì,…Bộ Công nghệ thông tin và truyền thông,… Thôi, bỏ bớt chứ “công nghệ” đi cho đỡ dài…Như vậy nha”! Thủ tướng còn nói thêm  một số câu nữa nhưng có lẽ không ai nhớ nữa, vì chỉ một câu kết ấy thôi, cảm giác mọi chuyện như là… đã xong rồi!

Ngày 27 tháng 7 năm 2007, Bộ Thông tin và Truyền thông chính thức được Quốc hội khóa XII phê chuẩn thành lập theo đề nghị của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng. Bộ được thành lập trên cơ sở Bộ Bưu chính, Viễn thông và thêm các chức năng quản lý nhà nước về báo chí, phát thanh truyền hình và thông tin điện tử và tiếp nhận Cục Báo chí, Cục Xuất bản từ Bộ Văn hóa Thông tin (cũ) về.  Có thể nói rằng, với sự quyết tâm của lãnh đạo Bộ BCVT lúc đó, so với mong muốn thì “tên Bộ tuy bị cắt bớt, nhưng thẩm quyền, chức năng thì cơ bản vẫn như phương án Bộ BCVT đã xây dựng”. Quyết định này của Quốc hội thể hiện một bước ngoặt trong quá trình thay đổi tổ chức và quản lý của Ngành. Từ đây, quản lý nội dung thông tin và hạ tầng thông tin được đưa về cùng một cơ quan nhà nước – Bộ Thông tin Truyền thông.

Và cũng từ đây, khép lại một giai đoạn lịch sử với những hoài niệm khôn nguôi của những người đã từng công tác trong ngành Bưu điện Việt Nam. Dù sao, quá trình phát triển thì tất yếu sẽ có những điều còn lại, có những điều tốt đẹp mới, và có cả những điều sẽ mất, có nuối tiếc thì cũng không thể giữ lại được.

Ngành Bưu điện, sau là Bưu chính Viễn thông và nay là Thông tin và Truyền thông, suốt quá trình hình thành phát triển ngày càng lớn mạnh, trải bao thăng trầm trong lịch sử, được dựng xây bởi sự phấn đấu, hy sinh của lớp lớp các thế hệ cán bộ, công nhân viên chức và người lao động trên từng công việc cụ thể của mỗi con người. Những kỷ niệm và bài học về “các thời điểm chuyển giao lịch sử” của Ngành cho chúng ta những niềm tự hào về truyền thống của Ngành, nhưng cũng nhắc nhở chúng ta về trách nhiệm của những người đang làm việc hôm nay, sao cho xứng đáng với những gì mà cha anh đã để lại./.

Trần Văn Sỹ, nguyên CVP BCSĐ

Bộ Thông tin và Truyền thông