- Năm 2022 là một năm không mấy thuận lợi với Apple ở thị trường châu Âu. Với dự luật chống độc quyền được thông qua, các nước thuộc Liên minh châu Âu (EU) đã buộc Apple phải thay thế cổng kết nối Lightning độc quyền trên iPhone bằng cổng USB-C tiêu chuẩn. Cùng với đó, Đạo luật thị trường kỹ thuật số (DMA) của Ủy ban châu Âu buộc Apple phải cho phép người dùng iPhone tải ứng dụng bắt đầu từ ngày 6/3/2024.

Điều này có nghĩa là người dùng iPhone ở 27 quốc gia thành viên EU sẽ có thể cài đặt ứng dụng từ cửa hàng ứng dụng iOS của bên thứ ba vào đúng hoặc trước thời điểm nói trên.

Có hai lý do tại sao Apple không thích sideloading

Sideloading là hoạt động cài đặt phần mềm trên thiết bị mà không sử dụng cửa hàng ứng dụng hoặc kênh phân phối phần mềm đã được phê duyệt.

Có một số lý do tại sao Apple không thích sideloading. Thứ nhất, nó cho phép người dùng iPhone cài đặt các ứng dụng chưa được Apple chấp thuận, làm tăng khả năng một số ứng dụng chứa phần mềm độc hại được cài đặt trên thiết bị của một số người dùng iPhone thiếu cảnh giác. Và thứ hai, nó cho phép các nhà phát triển ứng dụng của bên thứ ba gửi khách hàng của họ đến các nền tảng thanh toán trong ứng dụng không phải của Apple, do đó thoát khỏi cái gọi là Thuế Apple. Apple lấy 15% đến 30% giá trị của hầu hết các giao dịch mua và đăng ký trong ứng dụng và bỏ vào túi riêng của mình dưới dạng "hoa hồng".

Các công ty không tuân thủ DMA có thể bị phạt tới 10% doanh thu toàn cầu hàng năm của họ. Trong trường hợp của Apple, đây sẽ là khoản phạt lên tới 39 tỷ USD dựa trên doanh thu năm 2022 của công ty.

Tin xấu mới nhất đối với việc Apple xoay quanh vụ kiện tập thể trị giá 1 tỷ USD do 1.500 nhà phát triển ứng dụng đệ trình chống lại Apple về phí trên cửa hàng App Store. Theo Reuters, thuế Apple 15% đến 30% nói trên là một vấn đề. “Gã khổng lồ” công nghệ nói rằng 85% nhà phát triển App Store không trả cho Apple bất kỳ khoản "hoa hồng" nào và App Store giúp các nhà phát triển châu Âu tiếp thị ứng dụng của họ tại 175 quốc gia trên thế giới. Nhưng điều này không xoa dịu các nhà phát triển bị ảnh hưởng.

Vụ kiện tập thể do Sean Ennis, giáo sư tại Trung tâm chính sách cạnh tranh tại Đại học East Anglia và là nhà kinh tế học tại OECD, đệ trình. Vụ kiện đã được đệ trình thay mặt cho 1.566 nhà phát triển ứng dụng. Ennis cho biết, "Các khoản phí của Apple đối với các nhà phát triển ứng dụng là quá cao và chỉ có thể xảy ra do hãng độc quyền phân phối ứng dụng trên iPhone và iPad. Các khoản phí này được áp theo cách riêng của họ là không công bằng và cấu thành việc định giá lạm dụng. Chúng gây hại cho các nhà phát triển ứng dụng và cả những người mua ứng dụng."

Apple là nhà độc quyền vì App Store và Thuế Apple?

Apple được gọi là nhà độc quyền vì ít nhất là cho đến thời điểm hiện tại, hãng chỉ cho phép người dùng iPhone cài đặt ứng dụng từ App Store. Và nó buộc các nhà phát triển ứng dụng trong App Store phải xử lý thanh toán cho hầu hết các giao dịch mua và đăng ký trong ứng dụng thông qua nền tảng thanh toán trong ứng dụng của Apple. Đây là cách Apple thu 15% đến 30% "hoa hồng" của mình. Bất kỳ nhà phát triển nào dám thách thức điều này bằng cách cung cấp nền tảng thanh toán trong ứng dụng của bên thứ ba cho người dùng của họ đều có thể nhanh chóng bị loại khỏi App Store.

Đây chính xác là những gì đã xảy ra với tựa game nổi tiếng Fortnite của Epic Games. Nhà phát triển này đã mất quyền truy cập vào nền tảng thanh toán của riêng mình để mua hàng trong ứng dụng Fortnite và tính giá thấp hơn cho trò chơi. Apple đã phát hiện ra điều này và “đá” Epic và Fortnite ra khỏi App Store. Điều này đã gây ra một chuỗi các vụ kiện và kháng cáo và vào tháng 4 vừa qua, trong khi Tòa phúc thẩm vòng thứ chín đã giữ nguyên hầu hết các phán quyết của tòa án cấp dưới có lợi cho Apple.

Thẩm phán trong phiên tòa cấp dưới, Yvonne Gonzalez Rogers, đã phán quyết rằng Apple không phải là công ty độc quyền và không nên buộc phải đưa ứng dụng của Epic Games vào iOS. Tuy nhiên, phán quyết này chỉ có hiệu lực ở Hoa Kỳ. Ở Châu Âu, Apple dường như không phải là bất khả xâm phạm như ở Hoa Kỳ.

Hoàng Thanh