- Báo cáo kết quả đánh giá mức độ chuyển đổi số (CĐS) cấp bộ, cấp tỉnh (DTI) năm 2020 do Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với Hội Truyền thông số công bố mới đây, Bộ Tài chính là cơ quan dẫn đầu bảng xếp hạng DTI 2020 ở khối cấp bộ.

Theo chia sẻ của đại diện Cục Tin học và Thống kê tài chính, Bộ Tài chính, trong thời gian qua bám sát chỉ đạo của Đảng và Chính phủ về đẩy mạnh ứng dụng CNTT thực hiện Chiến lược phát triển Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số, Bộ Tài chính đã thực hiện nhiều giải pháp tổ chức triển khai ứng dụng CNTT nhằm hỗ trợ công tác quản lý tài chính, cải cách thủ tục hành chính trong ngành và đạt được một số kết quả.

Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước, trong những năm vừa qua các Luật về thuế khi được sửa đổi, bổ sung đã tạo điều kiện thuận lợi, dành nhiều ưu đãi cho các hoạt động đầu tư cho hoạt động KH&CN, ứng dụng công nghệ mới, công nghệ tiên tiến.

Đây có thể coi là sự quyết tâm thực hiện cải cách toàn diện hệ thống chính sách tài chính nhằm thúc đẩy ứng dụng công nghệ mới, công nghệ tiên tiến, đặc biệt là tăng cường ứng dụng CNTT nhằm phục vụ người dân và doanh nghiệp ngày càng tốt hơn.

Bộ cũng đã tập trung phát triển, tạo bứt phá thực sự về hạ tầng, ứng dụng và nhân lực công nghệ thông tin - truyền thông. Phát triển hạ tầng kết nối số và bảo đảm an toàn, an ninh mạng tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.

Đến nay, Bộ Tài chính đã triển khai có hiệu quả nhiều công nghệ mới, công nghệ “lõi” gồm: công nghệ di động (Mobility), công nghệ phân tích dữ liệu lớn (Analytics), công nghệ điện toán đám mây (Cloud) trong thực hiện cải cách thủ tục tục hành chính, nâng cao năng lực quản trị công, nhằm tạo điều kiện cho người dân và doanh nghiệp dễ dàng, bình đẳng trong tiếp cận các cơ hội phát triển.

Từ năm 2017, Bộ Tài chính đã áp dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo để triển khai cung cấp Hệ thống hỏi đáp chính sách tài chính tự động trên Cổng TTĐT Bộ Tài chính nhằm hỗ trợ cho người dân, doanh nghiệp tự tìm kiếm câu hỏi và trả lời các vấn đề liên quan đến thắc mắc về các chính sách của ngành Tài chính một cách tự động, thông minh. Qua đó đã rút ngắn được thời gian trả lời, giải đáp các vướng mắc của người dân, doanh nghiệp về cơ chế chính sách thuộc phạm vi quản lý của Bộ Tài chính.

CSDL quốc gia về Tài chính và các CSDL chuyên ngành được nghiên cứu, xây dựng trên nền tảng ứng dụng công nghệ phân tích dữ liệu lớn từng bước đáp ứng được yêu cầu thông tin dữ liệu, phục vụ quản lý, điều hành và hoạch định chính sách của ngành Tài chính. Đảm bảo việc chia sẻ dữ liệu của ngành Tài chính cho các bộ, ngành, địa phương khác có nhu cầu khai thác, sử dụng, đảm bảo tính liên kết, tích hợp, chia sẻ thông tin, giữa các đơn vị trong và ngoài ngành Tài chính.

Toàn ngành Tài chính đã nghiên cứu, áp dụng công nghệ ảo hóa máy chủ trong hệ thống CNTT nhằm tối ưu hóa hiệu quả đầu tư phần cứng cũng như giải quyết nhanh các yêu cầu tăng trưởng hạ tầng phần cứng trong thời gian ngắn.

Đặc biệt là trong lĩnh vực thuế và hải quan đã có quyết tâm và nỗ lực lớn để triển khai tốt các Nghị quyết của Chính phủ như triển khai ứng dụng công nghệ thông tin hỗ trợ kê khai thuế, hải quan điện tử đều vượt chỉ tiêu đề ra: đến tháng 9 năm 2021 số doanh nghiệp sử dụng dịch vụ khai thuế điện tử đã đạt hơn 99%; 99,11% doanh nghiệp đăng ký sử dụng dịch vụ nộp thuế điện tử...

Việc triển khai đồng bộ, hiệu quả các giải pháp về ứng dụng CNTT trong thời gian qua không chỉ mang lại lợi ích hỗ trợ công tác quản lý tài chính của ngành mà còn mang lại hiệu quả rõ rệt cho toàn xã hội.

Kết quả ứng dụng CNTT đã mang lại sự cải thiện đáng kể trong công tác quản lý tài chính ngân sách theo hướng hiện đại, từng bước tăng cường hiệu lực, hiệu quả giám sát tài chính, góp phần quan trọng trong thúc đẩy cải cách thể chế, cải cách hành chính, tái cấu trúc quy trình nghiệp vụ,... tăng độ chính xác, tính kịp thời và minh bạch trong báo cáo tài khoá, kế toán và thống kê NSNN. Năm 2018 Bộ Tài chính được Tổ chức Công nghiệp Điện toán châu Á - châu Đại Dương (ASOCIO) trao giải thưởng ASOCIO 2018 trong hạng mục “Tổ chức ứng dụng CNTT xuất sắc” dành cho khối cơ quan của Chính phủ.

Trong quá trình triển khai xây dựng Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số, một số bài học kinh nghiệm đã được rút ra.

Một là, tập trung nguồn lực của toàn ngành Tài chính, chú trọng công tác tuyên truyền, quán triệt trong triển khai xây dựng Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số trên tất cả các lĩnh vực; đặc biệt là nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người đứng đầu các đơn vị, địa phương trong toàn ngành Tài chính về việc triển khai xây dựng Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số.

Hai là, triển khai Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số cần phải thực hiện kiên trì, thường xuyên với những mục tiêu và giải pháp rõ ràng. Xác định một cách cụ thể vấn đề ứng dụng công nghệ thông tin trong giai đoạn hiện nay không phải là nhằm mục tiêu tin học hóa các quy trình nghiệp vụ, mà là những giải pháp công nghệ hỗ trợ chuyển đổi nghiệp vụ lấy phân tích dữ liệu và nghiệp vụ thông minh (BI) giữ vị trí trung tâm, và nghiệp vụ bắt đầu vai trò dẫn dắt các thay đổi của tổ chức.

Ba là, chú trọng xây dựng chiến lược và hoàn thiện cơ chế, chính sách chuyển đổi số, đây là điều kiện tiên quyết để có thể tiến hành thực hiện chuyển đổi số trong ngành Tài chính, các chính sách tài chính tạo hành lang pháp lý đồng bộ, thống nhất trong triển khai Tài chính số.

Bốn là, triển khai Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số cần phải phải được tiến hành đồng bộ, toàn diện, trong đó chú trọng ứng dụng công nghệ mới, tiên tiến vào các lĩnh vực hoạt động của ngành, đẩy mạnh nghiên cứu, áp dụng công nghệ về dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, chuỗi khối, internet kết nối vạn vật… Thường xuyên đào tạo, tập huấn về cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 cũng như chuyển đổi số ngành Tài chính.

Phạm Lê