- Theo Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an, chỉ từ tháng 3 đến tháng 8/2020, có tới 4,2 triệu địa chỉ IP tại Việt Nam bị lây nhiễm mã độc và đã thực hiện 7,8 tỷ lần kết nối tới 16,7 nghìn địa chỉ IP nguồn của nhiều loại malware khác nhau.

Con số này được đưa ra từ nguồn dữ liệu do Microsoft cung cấp cho Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao. Theo đó, trung bình mỗi ngày Microsoft cung cấp cho Cục khoảng 3GB dữ liệu về hoạt động của mã độc cũng như các rủi ro bảo mật khác tại Việt Nam. Đây là một phần trong  báo cáo về kết quả ban đầu của chương trình hợp tác An ninh chính phủ (GPS) được kí kết giữa Bộ Công an và Tập đoàn Microsoft tháng 12/2019.

Báo cáo cũng đưa ra chi tiết phân loại malware, tình trạng nhiễm cũng như sự thay đổi về quy mô tần suất, xu hướng tấn công theo thời gian và tỉnh thành, địa phương của Việt Nam. Đặc biệt, tại  Hội thảo “An ninh, an toàn thông tin mạng - chìa khóa bảo đảm hoạt động ổn định và phát triển bền vững cho các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp” diễn ra sáng 10/9 tại Hà Nội, chuyên gia của Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao đã trình diễn thử nghiệm trên hệ thống GSP tình huống phân tích rủi ro bảo mật với địa chỉ IP cụ thể của một doanh nghiệp cho thấy địa chỉ này đang bị nhiễm những loại malware nào, tần suất kết nối ra ngoài tới các địa chỉ IP nguồn của malware và hành vi tấn công thay đổi theo thời gian.

Cũng theo chuyên gia của Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, dữ liệu từ chương trình GSP có tiềm năng lớn trong việc hỗ trợ Việt Nam làm tốt hơn các công tác an ninh mạng, trong đó việc giúp nâng cao năng lực phòng thủ, hiểu biết của các hệ thống bảo mật tại Việt Nam và hỗ trợ trong việc cảnh báo nguy cơ, sự cố bảo mật cho chính phủ và doanh nghiệp chỉ là một vài ứng dụng ban đầu.

Tính đến hết tháng 01/2020, Việt Nam có 68,17 triệu người sử dụng Internet (chiếm 70% dân số), trong đó có hơn 60 triệu người sử dụng mạng xã hội trên các thiết bị di động, số lượng thuê bao di động được đăng ký lên đến 143 triệu thuê bao. Theo Báo cáo Chỉ số thương mại điện tử 2020 (EBI) của Hiệp hội TMĐT Việt Nam cho thấy quy mô TMĐT năm 2019 đạt khoảng 11,5 tỷ USD; dự đoán tính đến hết năm 2020 sẽ duy trì ở mức trên 30% và quy mô TMĐT vượt 15 tỷ USD, giai đoạn 2015 - 2025 đạt 29%, khi đó quy mô TMĐT của Việt Nam sẽ đạt ngưỡng 43 tỷ USD và đứng ở vị trí thứ ba trong khối ASEAN.

Cùng với sự phát triển của Internet và TMĐT, Việt Nam đã và đang phải đối phó với những nguy cơ, thách thức, hiểm họa khôn lường từ không gian mạng. Năm 2019, Việt Nam là quốc gia có tỷ lệ nhiễm mã độc tống tiền (ransomware) cao nhất trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Việt Nam cũng có tỷ lệ xảy ra các cuộc tấn công bằng mã độc khai thác tiền điện tử (crypto currency) đứng thứ 3 khu vực. Số lượng xảy ra các cuộc tấn công bằng hình thức Drive-by ở Việt Nam cũng cao hơn 2 lần mức trung bình của khu vực và toàn cầu.

Đây là một thực tế đáng lo ngại cho các tổ chức và doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt trong giai đoạn đại dịch Covid-19 khi mà mỗi ngày có đến khoảng 60.000 tin nhắn lừa đảo (phishing) có mục tiêu được ghi nhận bao gồm tệp đính kèm độc hại hoặc URL độc hại liên quan đến Covid-19. Những kẻ tấn công mạo danh những cơ quan, tổ chức lớn như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) và Bộ Y tế để xâm nhập vào hộp thư đến của người dùng.

Ông Phạm Thế Trường, Tổng Giám đốc Microsoft Việt Nam chia sẻ, “thách thức An ninh mạng đã trở thành vấn đề toàn cầu, đòi hỏi sự hợp tác của nhiều quốc gia, tổ chức, và doanh nghiệp. Microsoft, với trách nhiệm cộng đồng, sẵn sàng chia sẻ và hợp tác với Việt Nam trong việc nâng cao năng lực phòng vệ bảo mật để Việt Nam có thể số hóa và thúc đẩy cách mạng 4.0 một cách an toàn. Sức mạnh của điện toán đám mây, dữ liệu lớn, trí thông minh nhân tạo... đã chứng minh được hiệu quả không chỉ trong lĩnh vực bảo mật và các doanh nghiệp nên bắt đầu thực sự nghiên cứu và ứng dụng những công nghệ này để phát triển hiệu quả và an toàn hơn.”

Được biết, song song với việc cung cấp đánh giá về thực trạng an ninh mạng tại Việt Nam, phía Microsoft cũng đã chia sẻ về cách tiếp cận cũng như những giải pháp mới trong lĩnh vực bảo mật trong bối cảnh người dùng và doanh nghiệp ngày càng sử dụng nhiều ứng dụng trên di động, giải pháp điện toán đám mây, và ứng dụng thuê ngoài nhanh và nhiều hơn. Nổi bật trong số này là những giải pháp bảo mật thế hệ mới được xây dựng trên nền điện toán đám mây, liên tục tổng hợp và khai thác dữ liệu lớn từ nhiều nguồn khác nhau và ứng dụng trí thông minh nhân tạo (AI) để rút ngắn thời gian phân tích các hành vi bất thường và tự động hóa cao trong việc thực thi các phản ứng đáp trả nhằm giảm thiểu thiệt hại khi có nguy cơ hay sự cố bảo mật.

Phạm Lê