10 sự kiện khoa học và công nghệ đáng chú ý nhất năm 2016

19:35, 27/12/2016
|

(VnMedia) - CLB Nhà báo Khoa học và Công nghệ Việt Nam và Trung tâm nghiên cứu và Phát triển truyền thông khoa học và công nghệ công bố kết quả cuộc bình chọn 10 sự kiện khoa học và công nghệ nổi bật năm 2016.

Ngày 27/12, tại Hà Nội, Câu lạc bộ Nhà báo Khoa học và Công nghệ Việt Nam phối hợp với Trung tâm nghiên cứu và Phát triển truyền thông khoa học và công nghệ công bố kết quả cuộc bình chọn 10 sự kiện khoa học và công nghệ nổi bật năm 2016.

Ông Nguyễn Hà Hồng, Chủ tịch Câu lạc bộ Nhà báo Khoa học và Công nghệ cho biết: Nhằm mục đích khẳng định vai trò quốc sách hàng đầu, cũng như động lực phát triển kinh tế -xã hội của KHCN trong năm 2016, CLB Nhà báo KHCN đã thực hiện chương trình bình chọn 10 sự kiện KHCN nổi bật. Cuộc bình chọn cũng nhằm động viên và nghi nhận cống hiến của các nhà khoa học, tập thể các nhà khoa học, qua từng năm, đối với sự phát triển kinh tế-xã hội, trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước.

Đây là năm thứ 11, sự kiện bình chọn này được tổ chức. Cùng với hệ thống các giải thưởng, cuộc bình chọn là một cách đánh giá khách quan, thể hiện sự ghi nhận, đánh giá và tôn vinh của xã hội thông qua góc nhìn của  các nhà báo chuyên theo dõi lĩnh vực khoa học công nghệ.

10 sự kiện khoa học và công nghệ nổi bật năm 2016 được bình chọn tập trung vào các lĩnh vực cơ chế chính sách, khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và nhân văn, nghiên cứu ứng dụng, tôn vinh nhà khoa học, gồm:

1. Ban hành hai Nghị Quyết liên quan hoạt động khoa học và công nghệ là Nghị quyết số 05 – NQ/TW về một số chủ trương, chính sách lớn nhằm tiếp tục đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động, sức cạnh tranh của nền kinh tế và Nghị quyết số 297/NQ-UBTV QH14 về nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển khoa học, công nghệ nhằm thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa giai đoạn 2015-2020, trong đó chú trọng đẩy mạnh công nghiệp hỗ trợ và cơ khí chế tạo. 

2. Phê duyệt đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025”

Ngày 18/5/2016, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 844/QĐ-TTg về việc Phê duyệt Đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia”. Mục tiêu của đề án: Tạo lập môi trường thuận lợi để thúc đẩy, hỗ trợ quá trình hình thành và phát triển loại hình doanh nghiệp có khả năng tăng trưởng nhanh dựa trên khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới. Khẩn trương hoàn thiện hệ thống pháp lý hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; thiết lập được Cổng thông tin khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia; hỗ trợ được 800 dự án, 200 doanh nghiệp khởi nghiệp, trong đó 50 doanh nghiệp gọi được vốn thành công từ các nhà đầu tư mạo hiểm, thực hiện mua bán và sáp nhập, với tổng giá trị ước tính khoảng 1.000 tỷ đồng.

Đến năm 2025 hỗ trợ phát triển 2.000 dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; hỗ trợ phát triển 600 doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; 100 doanh nghiệp tham gia Đề án gọi được vốn đầu tư từ các nhà đầu tư mạo hiểm, thực hiện mua sắm và sáp nhập, với tổng giá trị ước tính khoảng 2.000 tỷ đồng.

 
t
Các cán bộ kỹ thuật đang làm việc trong dây chuyền sản xuất vắc xin Sởi-Rubella . Ảnh:Lao động

 

3. Lần đầu tiên trao tặng “Giải thưởng Trần Đại Nghĩa” nhằm tôn vinh tác giả của các công trình nghiên cứu có giá trị khoa học xuất sắc và đã triển khai ứng dụng, đóng góp vào sự phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng của đất nước. Đồng thời, giải thưởng góp phần khơi dậy tinh thần khoa học trong giới trẻ để nhiều nhà khoa học tiếp tục dấn thân trên con đường nghiên cứu khoa học.

4. Tổ chức thành công hội thảo quốc tế Việt Nam học lần thứ 5 với chủ đề “Phát triển bền vững trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu”. Hội thảo tập trung vào 6 nhóm lĩnh vực chuyên môn về các vấn đề: Ngoại giao, hợp tác và hội nhập quốc tế; nguồn lực văn hóa; giáo dục và phát triển nguồn nhân lực; chuyển giao tri thức và công nghệ; kinh tế và sinh kế; biến đổi khí hậu giúp Việt Nam hiểu rõ hơn để có những hoạch định các chủ trương, chính sách cho các cấp lãnh đạo, quản lý của Việt Nam. 

5. Phát hiện di tích thời đại đá cũ ở An Khê – Gia Lai.

Cuối năm 2014, năm di tích thời đại Đá cũ ở thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai lần đầu được phát hiện khi các nhà khảo cổ học của Viện Khảo cổ học (Viện Hàn lâm Khoa học và Xã hội Việt Nam) tiến hành nghiên cứu hệ thống di tích khảo cổ học thời đại Đá vùng thượng du sông Ba ở tỉnh Gia Lai.

Sau hai lần khai quật trong hai năm 2015 và 2016, di tích Gò Đá (phường An Bình, thị xã An Khê) phát lộ tầng văn hóa nằm dưới lớp đất canh tác và trên lớp sinh thổ, dày trung bình từ 10 đến 25 cm và lớp văn hóa ở đây được bảo tồn khá nguyên vẹn.

Năm 2016, các nhà khảo cổ học đã khảo sát một số di tích như Rộc Hương (phường An Tân), Rộc Giáo (phường Ngô Mây), Rộc Lớn (phường An Phước), phát hiện thêm di tích Rộc Nếp (xã Cửu An).

Điều đáng chú ý là đợt khảo sát này còn phát hiện hai rìu tay ở di tích Rộc Giáo và Rộc Lớn. Cùng với hai rìu tay được phát hiện trước đây ở Rộc Hương và Gò Đá, đến nay các nhà khảo cổ đã tìm thấy bốn rìu tay được gia công với trình độ kỹ thuật và thẩm mỹ mang đặc trưng tiêu biểu của rìu tay giống như kiểu rìu tay Acheulean của sơ kỳ thời đại Đá cũ thế giới, thuộc giai đoạn tối cổ của nhân loại.

Việc phát hiện hệ thống các di tích sơ kỳ Đá cũ ở thị xã An Khê là bằng chứng khẳng định, vùng đồi gò, thung lũng bồn địa An Khê ở thượng du sông Ba thuộc dạng hình chuyển tiếp từ cao nguyên xuống vùng đồng bằng, từ rất sớm đã là địa bàn sinh sống của Người vượn đứng thẳng, giai đoạn bình minh của lịch sử nhân loại. Đây là dấu tích sớm nhất của loài người không chỉ ở Việt Nam mà còn ở cả khu vực Đông-Nam Á. Đây cũng là những tư liệu quý giá cho công cuộc nghiên cứu, biên soạn lịch sử nước nhà thời kỳ tối cổ nói chung.

Viện Hàn lâm Khoa học và Xã hội Việt Nam sẽ kiến nghị Hội đồng di sản văn hóa quốc gia, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xem xét kiến nghị Thủ tướng Chính phủ đặc cách công nhận nhóm di tích sơ kỳ đồ đá cũ ở  An Khê là di tích quốc gia đặc biệt.

6. Các chương trình khoa học và công nghệ trọng điểm cấp nhà nước trong giai đoạn 2011 – 2015 đã góp phần nâng cao tiềm lực khoa học và công nghệ quốc gia cũng như đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

7. Việt Nam sản xuất thành công vắc xin sởi – rubella 

Tháng 11/2016, Bộ Y tế công bố kết quả thử nghiệm lâm sàng cho vắc-xin phối hợp sởi - rubella (MR) do Trung tâm Nghiên cứu, Sản xuất vắc-xin và Sinh phẩm Y tế (POLYVAC), đơn vị trực thuộc Bộ Y tế, sản xuất. Đây là vắc-xin MR đầu tiên được chuyển giao công nghệ sản xuất thành công tại Việt Nam.Việt Nam hoàn toàn có thể tự hào là một trong 25 quốc gia sản xuất được vắc-xin trên thế giới và là nước thứ tư tại châu Á có thể sản xuất vắc-xin MR sau Nhật Bản, Ấn Độ và Trung Quốc.

Trong thời gian tới, POLYVAC sẽ hoàn thành các thủ tục liên quan đến cấp phép lưu hành sản phẩm, để có thể cung cấp vắc-xin MR cho Chương trình tiêm chủng mở rộng, phục vụ tiêm miễn phí cho trẻ em Việt Nam dự kiến từ năm 2017.

8. Bản đồ công nghệ, lộ trình công nghệ và đổi mới công nghệ áp dụng cho ngành chọn tạo giống lúa, sản xuất lúa gạo tại Việt Nam. Xây dựng bản đồ công nghệ thuộc Chương trình đổi mới công nghệ quốc gia đến năm 2020, đây là một cách tiếp cận phù hợp trong việc đánh giá toàn diện và khách quan hiện trạng, năng lực công nghệ trong các ngành, lĩnh vực sản xuất, cụ thể ở đây là chọn tạo và sản xuất giống lúa trong nông nghiệp.

9. Sản xuất thành công máy Plasma lạnh và được Bộ Khoa học và Công nghệ cấp bằng sáng chế. Hiện nay có khoảng 11 máy Plasma Med được đặt ở nhiều bệnh viện lớn như: Bệnh viện Phụ sản Trung ương, Viện Bỏng quốc gia, Bệnh viện Nhi Trung ương, Bện viện Trung ương Huế, Bệnh viện Chợ Rẫy… để phục vụ điều trị cho bệnh nhân.

10. 05 người Việt Nam thuộc nhóm các nhà khoa học ảnh hưởng nhất thế giới.

Theo công bố của Thomson Reuters (tổ chức hàng đầu thế giới về thông tin tri thức), năm nay 2016 có 05 người Việt lọt vào tốp 3.000 nhà khoa học có ảnh hưởng nhất thế giới. Mỗi công bố của các nhà khoa học được xếp hạng trong tốp 1% được tính theo sự phân bố của chỉ số ESI trong từng lĩnh vực và theo năm của công bố.

Thomson Reuters ghi nhận năm nhà khoa học người Việt lọt vào tốp các nhà khoa học có ảnh hưởng nhất thế giới năm 2016, trong đó duy nhất PGS, TS Nguyễn Xuân Hùng (lĩnh vực khoa học máy tính) là nhà nghiên cứu có địa chỉ liên hệ ở Việt Nam. TS. Nguyễn Xuân Hùng cùng với GS, TS Nguyễn Sơn Bình là hai nhà khoa học người Việt ba năm liên tiếp lọt vào tốp các nhà khoa học có ảnh hưởng nhất thế giới 2014, 2015, 2016. Ba nhà khoa học Việt Nam cùng đứng tên danh sách nói trên là: GS, TS Nguyễn Thục Quyên; GS, TS Võ Văn Ánh; TS Trần Phan Lam Sơn.

Đinh Bách

 


Ý kiến bạn đọc