Tuy nhiên, điều người dân cho là bất thường đó là vào năm 2017, một số đơn vị được cấp phép khai thác cát trên khu vực sông đã từng làm việc với người dân về phương án đền bù đối với diện tích đất nông nghiệp bị sạt lở do hoạt động khai thác. Thế nhưng sau đó việc đền bù đã bị lờ đi. Từ đó đến nay các công ty này vẫn ngang nhiên khai thác mà không hề bị các cơ quan chức năng ngăn chặn.

Theo khảo sát của PV, tại một khúc sông Lô, đoạn chảy qua địa bàn xã Đôn Nhân, tình trạng khai thác cát vô cùng náo nhiệt, một khúc sông ngắn chảy qua thôn Trung Kiên (Xã Đôn Nhân) có đến hàng chục chiếc tàu vận chuyển chở cát neo đậu, phía bên ngoài là những tàu múc cát đang dàn trận, hoạt động không ngừng nghỉ.

Một người dân cho hay: “Tình trạng sạt lở bờ sông Lô đã kéo dài nhiều tháng nay, diện tích bị sạt lở dọc bờ sông đã lấn sâu vào đất canh tác từ 20 – 30m, có chỗ sạt lở mạnh thì đến 150m. Thời điểm cách đây khoảng một tháng, trên dòng sông này có tới hàng chục con tàu thi nhau hút cát, bên cạnh đó là hàng chục tàu chở cát xếp hàng đợi nhau để được lấy cát. Năm ngoái, chúng tôi kéo nhau phản đối và đòi đền bù vì hoa màu bị sạt lở, nhưng đã được đồng nào đâu. Đến giờ chúng tôi đành bất lực nhìn những tàu múc cát vẫn đêm ngày hoạt động mà không biết làm gì”.

Đại diện lãnh đạo UBND xã Đôn Nhân cho biết, các công ty khai thác cát này đã khai thác vào phần đất nông nghiệp mà người dân đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tuy nhiên, dù xã đã nhiều lần báo cáo lên huyện Sông Lô nhưng vẫn chưa được trả lời.

UBND huyện Sông Lô cho biết, hiện 2 công ty được cấp phép khai thác cát trên tuyến sông này là công ty đầu tư xây dựng Bắc Ái và công ty cổ phần khoáng sản Đông Dương VAV. Thế nhưng hiện 2 công ty này đã ngừng khai thác 3 tháng nay và đang làm thủ tục đóng cửa mỏ do báo cáo đã khai thác hết trữ lượng. Thậm chí, tại thời điểm đóng cửa mỏ vẫn còn nợ nhiều khoản tiền thuế của Nhà nước.

Trong khi các cơ quan quản lý vẫn chưa có lời giải cho câu hỏi "Ai là người sẽ đền bù cho người dân khi các doanh nghiệp bỏ đi?", tại tuyến sông địa phương, hoạt động khai thác cát vẫn diễn ra nhộn nhịp suốt ngày đêm mặc cho người dân kêu cứu vì bị mất đất canh tác.

Trách nhiệm trong công tác quản lý đất đai khoáng sản trên địa bàn huyện Sông Lô đang được thực hiện như thế nào? Vì sao theo báo cáo, các doanh nghiệp đã ngừng khai thác nhưng thực tế lại vẫn diễn ra dồn dập suốt ngày đêm.

Tuấn Minh