(VnMedia) - Ths.Bs. Phạm Thị Mai, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, gần đây mỗi ngày phòng khám Da liễu của bệnh viện tiếp nhận khoảng 10 -20 bệnh nhân bị viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang, gia tăng đáng kể so với trước đây.
Kiến ba khoang hay kiến khoang là một loài côn trùng có thân mình thon dài, hai màu đỏ và đen tạo thành các khoang đen- vàng cam xen kẽ, nhìn giống con kiến. Trong dân gian, chúng có rất nhiều tên gọi khác nhau: kiến lác, kiến gạo, cằm cặp, kiến nhốt, kiến cong đít.
Loài kiến này thường sống ở các ruộng lúa, vườn cây, cỏ mục, bãi rác thải, công trình đang xây dựng... Kiến ba khoang xuất hiện nhiều vào đầu mùa mưa và rất thích ánh sáng đèn ban đêm. Sau những cơn mưa, do nước ngập không còn nơi cư trú, chúng bay vào trong nhà theo ánh đèn, đậu vào khăn mặt, quần áo, giường chiếu chăn màn.
Khi tiếp xúc với da, loài côn trùng này gây tổn thương da, chuyên môn gọi là viêm da tiếp xúc do côn trùng, người dân gọi là bệnh “giời leo”.
Biểu hiện khi bị kiến ba khoang đốt
- Viêm da thường xuất hiện ở vùng hở như: mặt, cổ, ngực, vai, gáy, tay.
- Tổn thương cơ bản có dạng dát đỏ, thành vệt, thành đám, theo chiều tay quệt, nền hơi cộm, trên có mụn nước hoặc mụn mủ nhỏ li ti ở giữa, có vùng hơi lõm màu vàng nâu, hình hình tròn hoặc bầu dục.
- Thương tổn tiếp tục xuất hiện mặc dù không còn sự hiện diện của kiến ba khoang nếu trẻ tiếp tục quệt ra vùng da lành, đặc biệt là các vùng nếp gấp (kissing lesion).
- Bệnh nhi có cảm giác rát bỏng tại chỗ, nếu thương tổn trên diện rộng trẻ có thể sốt nhẹ, nổi hạch lân cận
Tiến triển của bệnh viêm da khi bị kiến ba khoang đốt
Sau tiếp xúc: cảm giác râm ran.
6-8 giờ sau: xuất hiện ban đỏ, dát đỏ.
12-24 giờ tiếp theo: xuất hiện thương tổn điển hình.
Sau 3 ngày: thương tổn bắt đầu đỡ rát bỏng, bong vảy.
Sau 5-7 ngày: vảy bong hết nhưng để lại dát thâm lâu mất.
Cách xử lý khi bị kiến 3 khoang đốt
Nhiều người có thói quen đập chết kiến ba khoang khiến chất độc thấm vào da, gây ra phỏng rộp. Mức độ ngứa và phỏng rát phụ thuộc vào mức độ tiếp xúc với chất tiết. Nặng nhất là bị đốt ở da vùng mặt (má, mắt); vùng da có nếp gấp (bẹn, khoeo tay) bởi đây là vùng da mỏng dễ bị kích ứng.
Ths.Bs. Phạm Thị Mai lưu ý, đã có trường hợp bệnh nhân bị viêm da nhưng nghĩ mình bị giời leo nên mua thuốc tự bôi. Hậu quả là bệnh không khỏi còn nặng thêm. Khi bị kiến ba khoang tấn công, nếu được điều trị thì sau một tuần sẽ hết. Nếu điều trị muộn, tổn thương da có thể để lại sẹo đỏ đến nhiều tháng. Do đó, người bệnh cần đến bác sỹ kịp thời, không nên tự ý dùng thuốc.
Khi gặp kiến 3 khoang đậu trên người thì thổi nhẹ cho nó bay đi chứ không chà xát mạnh để diệt kiến ba khoang. Tuyệt đối không được lấy tay đập kiến, thay vào đó dùng găng tay, vỉ đập ruồi…, cần tập trung chúng lại, quét chúng vào túi nilon và đổ vào thùng rác nhưng tuyệt đối không được tiếp xúc da với nọc độc kiến ba khoang.
Nếu không may bị đốt, bạn cần rửa thật sạch vết đốt với xà phòng, sau đó có thể bôi bằng hồ nước, các thuốc có chứa corticoid chỉ định cho các loại côn trùng đốt…
Cách phòng tránh
- Đề phòng côn trùng bay vào nhà (hạn chế mở cửa nhiều, nhất là nơi ở gần cây cối, cánh đồng..).
- Tránh đứng dưới bóng đèn sáng nơi công cộng, chú ý khi làm việc dưới ánh đèn vì kiến ba khoang rất hay xuất hiện ở nơi có đèn sáng.
- Giũ mạnh khăn mặt, quần áo trước khi dùng.
- Không dùng tay trần để bắt, giết, miết kiến ba khoang.
- Khi bắt đầu thấy rát ở một vùng da có thể rửa vùng đó bằng nước muối loãng, xà phòng...
Ý kiến bạn đọc