(VnMedia) - Ung thư vòm họng là một trong mười loại ung thư thường gặp nhất tại Việt Nam, bệnh thường gặp ở nam giới lứa tuổi 40 - 60. Nếu được phát hiện sớm bệnh có thể được điều trị khỏi bằng xạ trị đơn thuần hoặc kết hợp với hóa trị. Tuy nhiên do bệnh phát triển thầm lặng với triệu chứng không điển hình nên do đó thường được phát hiện chẩn đoán ở giai đoạn đã tiến triển.
Ung thư vòm họng là một căn bệnh phổ biến của các bệnh ung thư vùng đầu cổ, đây là bệnh phát triển âm thầm. Khi bệnh ở giai đầu, bệnh thường vay mượn những triệu chứng của các bệnh tai mũi họng thông thường trên cơ thể, chính vì điều này mà người bệnh thường chủ quan bỏ qua, chỉ khi bệnh ở giai đoạn nặng mới đi khám và điều trị.
Thạc sỹ, BS. Bùi Quang Biểu, Khoa Xạ trị - Xạ phẫu, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, mặc dù nguyên nhân của bệnh này chưa được xác định rõ ràng nhưng một số yếu tố sau đây được coi là có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư vòm họng:
- Thường xuyên tiếp xúc với khói, bụi, môi trường kém thông khí, hoá chất (đặc biệt là các hydrocacbon thơm), ăn nhiều cá muối và các thức ăn lên men (dưa, cà, mắm)…
- Hút thuốc.
- Uống nhiều bia rượu.
- Do di truyền.
- Yếu tố địa lý: Ung thư vòm thường gặp với tỷ lệ cao ở các nước Đông Nam Á, miền nam Trung Quốc nhưng ít gặp ở các nước Âu Mỹ. Việt Nam nằm trong vùng dịch tễ của ung thư vòm.
- Nhiễm virus EBV.
 |
| Ảnh minh họa |
Dấu hiệu của ung thư vòm giai đoạn sớm:
- Đau đầu: thường đau nửa đầu âm ỉ, có lúc đau thành cơn, dễ nhầm với các bệnh lý thần kinh và mạch máu não.
- Ù tai: khi ung thư vòm họng xâm lấn gây tắc vòi nhĩ, người bệnh thường xuyên bị ù tai một bên, có cảm giác như tiếng ve kêu bên trong tai.
- Ngạt mũi: dấu hiệu này xuất hiện tăng dần, ban đầu người bệnh sẽ bị ngạt một bên mũi, ngạt từng lúc một và kèm theo triệu chứng xì mũi ra máu, chảy máu cam.
- Nổi hạch cổ: hay gặp nhất là hạch góc hàm, đặc điểm nổi bật là hạch nhỏ, chắc, không đau thường tình cờ phát hiện.
Các triệu chứng được liệt kê ở trên tuy rất dễ nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường khác, tuy nhiên, chú ý kỹ một chút người bệnh có thể phân biệt được một đặc điểm chung của bệnh ung thư vòm họng là các dấu hiệu thường xuất hiện ở một bên và nặng dần theo thời gian, sử dụng điều trị thuốc vẫn không khỏi.
Khi có các dấu hiệu trên ở người có các yếu tố nguy cơ mắc bệnh ung thư vòm họng, cần đến khám bác sỹ chuyên khoa tai mũi họng để nội soi vòm họng kiểm tra phát hiện sớm đồng thời khám bác sỹ chuyên khoa ung thư để được tư vấn về chẩn đoán và điều trị.
Nguyên nhân gây ung thư vòm họng
Do di truyền: Từ chỗ nhận xét ung thư vòm họng có mức độ tần suất khác biệt giữa các dân tộc khác nhau trên thế giới người ta cho rằng nguyên nhân của ung thư vòm có liên quan đến yếu tố di truyền. Nếu cha hoặc mẹ bạn đã từng bị ung thư vòm họng thì khả năng bạn bị ung thư vòm họng sẽ cao.
Do Virus hướng lymphô Epstein-Barr: Virus hướng lymphô Epstein Barr là loại virus người, thuộc nhóm Herpes, là nguyên nhân gây u lympho Burkitt ở Châu phi. Gần đây người ta nhận thấy EBV có mặt thường xuyên (100%) ở bệnh tích K vòm.
Do môi trường: Tiếp xúc với hơi các hóa chất độc, thuốc trừ sâu, phóng xạ…Điều kiện sống thấp.
Ung thư vòm họng do tập quán: Thói quen hút thuốc lá, uống rượu. Thói quen ăn các thức ăn làm dưa, làm mắm; chiên nướng, thức ăn có thầu dầu, thức ăn ẩm mốc. Thắp nhiều hương khói. Người ta nhận thấy nồng độ Nitrosaminecủa những người K vòm cao hơn ở người bình thường
Nitrosamin = Nitrit + amine: Nitrit có nhiều trong các loại củ cải, cải bẹ, cải bắp khi muối dưa nhờ sự lên men sẽ chuyển nitrat thành nitrit.
Và một nguyên nhân gây ung thư hàng đầu nữa đó là " yêu bằng miệng " ( oral sex ).
Biến chứng nguy hiểm
Ung thư lây lan đến các khu vực khác của cơ thể: Ung thư vòm họng thường xuyên lây lan (di căn) ngoài vòm họng. Hầu hết những người ung thư vòm họng đã di căn trong khu vực, có nghĩa là các tế bào ung thư từ khối u ban đầu di cư đến các khu vực gần đó, chẳng hạn như các hạch bạch huyết ở cổ. Tế bào ung thư lây lan đến các khu vực khác của cơ thể (di căn xa) thường đến xương và tủy xương, phổi và gan.
Hệ thống các phản ứng miễn dịch với bệnh ung thư: Ung thư vòm họng cũng có thể gây ra hội chứng paraneoplastic. Trong những rối loạn miễn dịch hiếm gặp của hệ thống cơ thể phản ứng với sự hiện diện của bệnh ung thư bằng cách tấn công các tế bào bình thường. Khi ung thư được xử lý, bác sĩ có thể kê toa thuốc để kiểm soát hệ thống miễn dịch.
Cách phòng ngừa bệnh ung thư vòm họng
Theo Thạc sỹ, BS. Bùi Quang Biểu, mặc dù, không có cách nào phòng chống đặc hiệu được căn bệnh này, tuy nhiên các chuyên gia vẫn khuyên rằng, duy trì một lối sống lành mạnh và chế độ ăn uống khoa học để có thể phòng tránh và duy trì một sức khỏe tốt.
- Không hút thuốc lá: nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng việc không hút thuốc là có thể làm giảm được đáng kể nguy cơ gây lên ung thư vòm họng. Nếu như bạn có hút thuốc lá, lời khuyên tốt nhất là bỏ thuốc trong thời gian sớm nhất để đảm bảo sức khỏe.
- Hạn chế sử dụng bia, rượu và các loại đồ uống có chứa cồn trong sinh hoạt hàng ngày.
- Không nên ăn nhiều các thực phẩm được chế biến theo phương thức lên men như: thịt muối, dưa muối, cà muối…
- Không ăn thức ăn khi còn nóng tránh gây tổn thương đến vùng hầu họng.
- Luyện tập thể dục đều đặn để tăng cường sức khỏe.
Các dấu hiệu của ung thư vòm họng có thể khó xác định trong giai đoạn đầu của bệnh do nhiều triệu chứng liên quan với các bệnh lý tai mũi họng thông thường nên người bệnh và thầy thuốc dễ chủ quan và bỏ qua.
Ý kiến bạn đọc