Theo tính toán của một số người, hiện “được vào tù” là điều khá hấp dẫn đối với người già, người hưu trí ở Nhật.
Theo tờ Financial Times, chế độ phúc lợi không đầy đủ đã dẫn tới tình trạng người hưu trí ở Nhật phạm tội ngày càng nhiều để được... ngồi tù.
 |
| Người già trong một trại cải tạo ở Nhật - Ảnh: Japan Times. |
Dẫn số liệu về tội phạm ở “đất nước mặt trời mọc”, Financial Times chỉ ra rằng, có tới 35% số người phạm tội ăn cắp vặt trong các cửa hàng, siêu thị, trung tâm thương mại... là người già trên 60 tuổi, với mục tiêu: Để được vào tù. Hơn thế, trong số những người tái phạm tội ăn cắp vặt ở độ tuổi này, có tới 40% tái phạm trên 6 lần.
Một bản báo cáo khác cũng cho biết, các học giả Nhật Bản cũng tin rằng, làn sóng người già ăn cắp vặt ở Nhật hiện nay là “nỗ lực để... bị bỏ tù”. Nhiều khả năng, những người này muốn ở tù để được hưởng thức ăn, chỗ ở, và chăm sóc y tế miễn phí.
Theo tính toán, cho dù ăn uống tằn tiện và tiêu tốn rất ít tiền vào chỗ ở, nhưng một người hưu trí ở Nhật hiện vẫn chịu mức sinh hoạt phí cao hơn 25% so với khoản lương hưu cơ bản 780.000 yên (khoảng 6.900 USD), mỗi năm.
Trong khi đó, chỉ cần ăn cắp một chiếc bánh sandwich giá 200 yên là một người có thể lĩnh án tù 2 năm. Và trong hai năm cải tạo, họ được ăn, ở và chăm sóc y tế miễn phí.
Cũng theo tính toán, mỗi năm, mỗi phạm nhân Nhật tiêu tốn của chính phủ Nhật Bản số tiền 8,4 triệu yên, cao hơn rất nhiều so với khoản lương hưu cơ bản nói trên. Bởi thế, theo tính toán, được ngồi tù là điều khá hấp dẫn đối với người già và người hưu trí ở Nhật.
Ngoài ra, hiện các trại cải tạo ở Nhật Bản cũng đang nỗ lực thay đổi môi trường - vốn dành cho những người trẻ khi vi phạm pháp luật, để thích hợp hơn với tâm sinh lý dễ bị tổn thương của người già.
Theo đó, các chương trình làm việc, công trình vệ sinh, thực đơn ăn uống, dịch vụ chăm sóc y tế đều được thay đổi. Tù nhân già không phải tập hợp bước đều mỗi ngày; vào ngày Tết, món bánh gạo còn được cắt ra từng miếng nhỏ để các tù nhân già ăn không bị nghẹn.
“Có một số người sợ trở lại xã hội’’, Takashi Hayashi, Phó Giám đốc nhà tù ở Onomichi, nói. “Nếu họ ở lại trong tù, mọi thứ đều được để mắt. Có người đã được tự do, lại bị bắt giữ sau khi ăn trộm ở một cửa hiệu. Trong suy nghĩ, họ chỉ muốn trở lại nhà tù’’.
Trong khoảng thời gian từ năm 1991 đến 2013 và trong năm gần đây nhất - Bộ Tư pháp Nhật đã công bố số liệu, số phạm nhân lớn tuổi phải ngồi tù vì tái phạm 6 lần đã tăng 460%. Thậm chí, tốc độ gia tăng của số người già phạm tội ở Nhật còn nhanh hơn cả tốc độ lão hóa dân số ở nước này. Ước tính, với xu hướng lão hóa dân số như hiện nay, đến năm 2060, 40% dân số ở Nhật sẽ là những người trên 65 tuổi.
Theo ông Akio Doteuchi, nhà nghiên cứu cấp cao thuộc NLI Research Institute ở Tokyo, dự báo tỷ lệ người già phạm tội nhiều lần ở Nhật sẽ tiếp tục gia tăng.
“Tình hình xã hội ở Nhật Bản đã đẩy người già vào tình thế muốn phạm tội”, ông Doteuchi phát biểu. “Tỷ lệ người dân Nhật nhận trợ cấp xã hội đã lên mức cao nhất kể từ khi chiến tranh kết thúc. Khoảng 40% người già sống cô đơn. Đây là một vòng tròn luẩn quẩn. Khi ra tù, họ không có tiền và người thân sống cùng, nên ngay lập tức họ lại phạm tội để vào quay lại nhà tù” - ông Doteuchi nói thêm.
Theo chuyên gia này, những nỗ lực nhằm phóng thích tù nhân lớn tuổi trước đây đã vấp phải nhiều trở ngại về pháp lý. Ông cảnh báo, hệ thống nhà tù Nhật nói chung rốt cục sẽ rơi vào tình trạng quá tải tù nhân lớn tuổi.
Thanh Trà (tổng hợp)
Ý kiến bạn đọc